Gluais de bhriathra gnímh

Laistigh de chomhthéacs a thurais foghlama aonair féin, ba cheart go mbeadh sé ar chumas an scoláire...

glacadh le hidirghníomhú nó eispéireas nó é a cheadú

iompar a athrú ar bhealach éigin (gotha/súilfhéachaint/guthaíocht/labhairt) chun feasacht a léiriú go bhfuil duine, rud nó spreagthach ann

feasacht a léiriú ar a bhfuil chun tarlú nó an rud atá chun tarlú a thuar

aird (amhairc/tadhaill/éisteachta) a dhíriú ar dhuine, rud nó spreagthach

tuiscint a léiriú ar choincheap (m.sh. feidhmíocht ruda – rud atá i bhfolach a lorg) nó eolas gur ann do dhuine, rud nó spreagthach a thabhairt le fios

iompar ar bhealach lena bhfuiltear ag súil i dtimpeallacht/ngníomhaíocht (m.sh. suí leis an ngrúpa ranga ag an mbord i gcomhair sneaice agus iad sa chaifé). Cinnfidh múinteoirí cén t-iompar/ról atá oiriúnach do gach scoláire i suíomhanna difriúla, agus a láidreachta agus riachtanais chéadfacha, fhisiciúla, mhothúchánacha agus próiseála cognaíche á gcur san áireamh.

sainrogha a thabhairt le fios ó roghanna a thugtar dó ag úsáid téacs ar bith*

iompar a chur in oiriúint ar réimse bealaí lena n-áirítear, ach gan a bheith teoranta díobh seo: guthaíocht, gothaí, súilfhéachaint a bhogadh nó téacs a úsáid chun teachtaireacht a chur in iúl

oibriú le duine fásta nó piaraí/tacaíocht a ghlacadh uathu go toilteanach chun críche ar leith

a bheith páirteach i bpróiseas de rud éigin nua a chruthú

é féin a iompar ar bhealach a léiríonn feasacht, scil nó tuiscint

feasacht a léiriú ar an difríocht idir rudaí/daoine (m.sh. féadfaidh scoláire é féin a iompar go difriúil nuair a bhíonn múinteoir nua sa seomra)

teacht ar rud nua, eolas faoi rud, spreagthach, áit nó duine/é a thabhairt faoi deara

bheith páirteach i dtasc/bpróiseas (trí fhéachaint, tadhall, boladh, éisteacht nó blaiseadh)

iompar/freagairt a léiriú go soiléir

gníomhaíocht/rud a thriail nó a fhiosrú ar réimse bealaí, le cumas chun foghlaim nua a dhéanamh

na céadfaí a úsáid (i dtéarmaí tadhaill, blais, fuaime, amhairc, srl.) chun fiosrú a dhéanamh ar rud/choincheap/ghníomhaíocht. Féadfaidh an scoláire fionnachtana nua a dhéanamh i rith an phróisis seo.

mothúchán, tuairim nó teachtaireacht a léiriú trí aon téacs*/athruithe freagartha in iompar

cloí le rialacha/gnásanna a bhaineann go sonrach le timpeallacht nó gníomhaíocht (m.sh. moilliú ó rith go siúl in ollmhargadh mar fhreagairt ar threoir a fháil ón múinteoir ó bhéal agus siombail ‘siúl’ a thabhairt)

bheith páirteach ar aon bhealach i bpróiseas de rud éigin a bhailiú

rud a fhiosrú trína thadhall/láimhseáil ar bhealach éigin. D’fhéadfadh baill choirp seachas lámha an scoláire a bheith i gceist anseo (m.sh. fionnadh a chuimilt ar a lámh/leiceann) más gá le tacú le riachtanais fhisiciúla nó chéadfacha an scoláire.

cé nó céard é duine, rud nó spreagthach a láithriú agus/nó a shonrú. Is féidir é seo a chur in iúl le téacs ar bith*.

freagairt nó iompar a thaispeáint mar a leagtar amach sa toradh foghlama

iompar a athrú ar bhealach a shainaithníonn/léiríonn freagairt do rud, duine, timpeallacht nó spreagthach le téacs ar bith*. D’fhéadfadh sé gurb ea nó nach ea cumarsáid d’aon turas atá anseo (m.sh. caoineadh mar fhreagairt do thorann ard).

rud éigin a thosú. Féadfaidh scoláire a chuireann tús le cumarsáid/idirghníomhú le duine éigin sin a dhéanamh ar réimse bealaí lena n-áirítear teagmháil súl a lorg, lámh a shíneadh i dtreo duine, guthaíocht nó lámh a leagan ar rud éigin a bhfuil cur amach aige air. B’fhéidir go raibh nó nach raibh feasacht ag an scoláire ar chomhaird i gcumarsáid go fóill mar sin b’fhéidir nach bhféachfaí ar an duine fásta fad a bhíonn iompar mar seo ar siúl.

eispéireas a fháil ar thionchar a imirt agus/nó tionchar a bheith ort trí idirghníomhú le duine eile

níos mó eolais a fháil ar rud, thimpeallacht, dhuine nó spreagthach trí fhiosrú agus scrúdú céadfach (m.sh. mothú/bualadh/éisteacht le/boladh/fáisceadh)

aird éisteachta a dhíriú ar eispéiris fuaimeanna. Ní thugann scoláire aird amhairc i gcónaí ar an bhfoinse fuaime.

ceangal a chruthú idir dhá rud, duine, spreagthach nó gníomh nó níos mó

aird a thabhairt ar rud leis na súile. D’fhéadfadh roinnt scoláirí a n-amharc forimeallach/limistéar éagsúil ina réimse amhairc a úsáid le féachaint ar rud.

feasacht ar/nasc idir rudaí le gnéithe, brí nó cáilíochta coitianta nó cosúla a shainaithint

seasamh i spás a athrú le tacaíocht nó dá huireasa

feasacht a léiriú ar rialacha agus cloí leo nó aird amhairc a thabhairt/féachaint ar dhuine, ghníomhaíocht nó spreagthach

aon chineál rannpháirtíochta sa ghníomhaíocht foghlama a léiriú

próiseas, cluiche nó gníomhaíocht a dhéanamh/páirt a ghlacadh ann

scil nó gníomh a dhéanamh arís is arís. D’fhéadfadh scoláire comharthaí feabhais a léiriú i dtréimhse faoi leith.

feasacht/eolas a thabhairt le fios maidir leis an gcéad rud eile bunaithe ar fhoghlaim agus eispéiris atá déanta cheana (m.sh. nuair a chuireann múinteoir a lámh isteach i mála prapaí ag pointe áirithe i scéal a bhfuil aithne aige air, freagraíonn an scoláire trína aghaidh a bhogadh ag fanacht leis an sprae uisce a úsáidtear sa phointe seo den scéal).

brí a bhaint as agus tuiscint a léiriú ar aon fhoirm téacs (m.sh. féachaint ar rud tagartha do ‘sneaic’ agus ansin an cloigeann a chasadh láithreach i dtreo an chófra sneaice ag súil le ceann)

feasacht agus aitheantas a léiriú ar imeachtaí a tharla cheana (m.sh. meangadh gáire nuair a thaispeántar físeán de ghníomhaíocht a thaitin leis an mhaidin sin/grianghraif de phrapaí a úsáidtear go rialta chun scéal a bhfuil cur amach air a insint a shainaithint)

tuiscint/cur amach a léiriú ar dhuine, comhthéacs, rud nó spreagthach ó eispéiris roimhe seo. B’fhéidir go mbeadh an scoláire in ann eolas a úsáid, a fuarthas ó eispéiris roimhe seo chun duine, comhthéacs, rud nó spreagthach a shainaithint.

téacs* ar bith a úsáid chun mian nó riachtanas a chur in iúl (m.sh. lasc BIGmack a bhrú chun tuilleadh bolgán a iarraidh)

scil a shoiléiriú/fheabhsú

iompar a athrú ar bhealach éigin (súilfhéachaint a bhogadh/athrú/freagairt ó bhéal/cumarsáid a dhéanamh trí théacs/mothúcháin a léiriú srl.) mar fhreagairt ar rud éigin nó duine éigin

rud éigin a chuardach/breathnú an bhfuil rud éigin ann. Éilítear anseo ar an scoláire a aird a dhíriú ar an ngníomhaíocht/tasc le rún agus cuspóir.

feasacht, tuiscint, eolas nó mothúcháin a chur in iúl trí ghníomhartha

eispéireas a cheadú/glacadh leis B’fhéidir go mbeadh an scoláire fós stadach nó neamhchinnte mar gheall ar dhúshláin atá roimhe i rith eispéireas den chineál sin (m.sh. a bheith íogair d’fhuaimeanna i seomra torannach) ach ceadóidh sé don eispéireas tarlú, fiú ar feadh tréimhse ghairid.

feasacht/scileanna/foghlaim chéadfach a chur i bhfeidhm i suíomh praiticiúil le haghaidh feidhm ar leith