Cruth agus spás

Is féidir cruthanna 3-T agus 2-T a rangú agus a shórtáil de réir a gcosúlachta agus de réir airíonna simplí.  

Tá cruthanna 2-T cothrom. Tá dhá dhiminsean acu, fad agus leithead. 

Tá trí dhiminsean ag cruthanna 3-T, nó ag solaid, fad, leithead, doimhneacht. 

Is féidir cruthanna a chur le chéile chun cruthanna agus/nó struchtúir eile a chruthú. 

Is féidir cruthanna 3-T agus 2-T a dhealú, a aimsiú nó a rangú nó de réir a n-airíonna.

Is féidir airíonna geoiméadracha a chatagóiriú de réir siméadrachta, uimhir agus cineál na dtaobhanna nó na n aghaidheanna. 

Déanann finte cruthanna cur síos ar chatagóirí na gcruthanna ag a bhfuil airíonna comhchoiteanna.

In amanna bíonn cuma réasúnta difriúil ar chruthanna atá mar chuid den fhine chéanna, nó bíonn réimse cruthanna laistigh díobh.

Déanann cúinne de chruth 2-T uillinn.

Is féidir cruthanna agus finte cruthanna a shórtáil agus a rangú i dtaca le hil-airíonna agus rialacha. 

I gcás chruthanna 2-T, cuimsítear leis na hairíonna seo: siméadracht, taobhanna comhthreomhara nó ingearacha agus nádúr na n uillinneacha.

I gcás chruthanna 3-T, d’fhéadfadh go gcuimseofaí leis na hairíonna: líon na n aghaidheanna, na bhfaobhar agus na reann. 

Is cruth 2-T le taobhanna díreacha atá i gceist le polagán. Tugann an t-ainm le fios cé mhéad taobh atá ag an gcruth. Maidir le polagán rialta, bíonn gach taobh cothrom lena chéile agus bíonn na huillinneacha uile cothrom lena chéile.

Tagann ainmneacha priosmaí agus pirimidí óna boinn pholagáin atá acu.

Is féidir imscrúdú a dhéanamh ar airíonna, ar rialacha agus ar thomhais crutha trí thógáil, trí dhíthógáil, agus trí dhioscadh.

Is léiriú é líonra de chruth 3-T a d’fhéadfadh a fhilleadh nó a chur le chéile chun an cruth 3-T a athchruthú. 

Is beag liosta sainiúil atá ag cruthanna, a shainaithníonn a n airíonna. Is féidir iad seo a úsáid chun ceangail a fháil amach agus a dhéanamh idir ranganna de chruthanna. 

Is féidir cruthanna 3-T agus 2-T a thomhas agus a thástáil do na comhairíonna agus rialacha.

Déantar suim na n-uillinneacha atá taobh istigh de chruth 2-T as líon na dtaobhanna atá aige.

Is féidir tomhais a dhéanamh amach nuair a fhaightear roinnt eolais faoi línte agus faoi uillinneacha. 

Caithfear rialacha áirithe a leanúint chun eangacha, samhlacha nó struchtúir a thógáil ag bainte úsáid as cruthanna geoiméadracha.

Is féidir cur síos a dhéanamh ar ghluaiseacht na gcruthanna agus na réad ach úsáid a bhaint as focail shimplí amhail smeach, casadh agus sleamhnú. 

Is féidir suíomh, treoshuíomh nó méid an chrutha a athrú gan an cineál crutha atá ann a athrú. 

Cuimsítear gníomhaíochtaí ar chruthanna le trasfhoirmithe. 

Is féidir úsáid a bhaint as na téarmaí matamaiticiúla; frithchaitheamh, rothlú agus aistriú chun cur síos a dhéanamh ar ghluaiseacht na gcruthanna agus na réad. 

Léirítear cruth nó líne nuair atá sé ag an bhfad ingearach céanna ón líne scáthánach. 

Rothlaítear cruth nó líne nuair a chastar é thar phointe.  

Aistrítear cruth nó líne nuair a bhogtar é/í fad áirithe ón mbunsuíomh atá acu (gan é/í a chasadh). 

Tá aonaid tomhais shimplí agus/nó eangacha úsáideach chun cur síos a dhéanamh ar ghluaiseachtaí crutha agus chun na gluaiseachtaí sin a mharcáil. 

Tá siméadracht fhrithchaiteach ag cruth nó ag patrún más rud é go bhfanann sé mar a chéile nuair a dhéantar é a fhrithchaitheamh trí líne scáthánach. 

D’fhéadfadh an líne scáthánach a bheith mar chuid de chruth/de réad nó a bheith lasmuigh de. 

Rothlaítear cruth nó líne nuair a chastar é thar pointe darb ainm lár an rothlaithe. Is féidir cur síos a dhéanamh ar threo agus ar mhéid an chasaidh ach úsáid a bhaint as téarmaíocht mhatamaiticiúil agus as tomhais uillinne. 

Tá siméadracht rothlach ag cruth nó ag patrún más rud é go bhfuil an chuma chéanna air tar éis rothlú de níos lú ná aon chasadh iomlán amháin.

Cuimsítear le teasaláid dromchla a chlúdach gan aon bhearna ná forluí, ach úsáid a bhaint as cruth geoiméadrach amháin nó níos lú. 

Is féidir le cruthanna agus le teaglaim cruthanna áirithe teisiliú.

Is teasaláidí iad gnáth-theasaláidí de pholagáin rialta. Tá trí chineál de ghnáth-theasaláidí: triantáin, cearnóga agus heicseagáin. 

D’fhéadfadh go gcuimseofaí roinnt céimeanna le trasfhoirmithe. Is féidir na céimeanna seo a aithint, a ordú, a thaifeadadh agus a dhéanamh (ach úsáid a bhaint as teicneolaíocht nó dá huireasa).

Is péirí uimhreacha iad comhordanáidí, an pointe ar an x-ais á léiriú ag an gcéad cheann agus an pointe ar an y-ais á léiriú ag an dara ceann. 

Nuair a thrasfhoirmítear cruthanna ar an bplána comhordúcháin is féidir a gcomhordanáidí a thuar agus a dhéanamh amach.

Is féidir cruth a mhéadú.  Fanann cruthanna méadaithe cosúil leis an mbunchruth maidir lena n uillinneacha comhfhreagracha agus maidir le coibhneas a dtaobhanna.