Tomhais Faigh thíos na Torthaí Foghlama, na coincheapa matamaiticiúla agus contanaim dul chun cinn a bhaineann leis na snáithaonaid "Ag tomhas", "Am" agus "Airgead". Déanfar an leathanach seo a nuashonrú le hábhair tacaíochta agus samplaí físeáin d’fhoghlaim mhatamaiticiúil páistí sna seachtainí agus sna míonna amach romhainn.
Ag tomhas Am Airgead Ag tomhas Céim 1 Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Céim 2 Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 3 Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 4 Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann feasacht a léiriú gur féidir gnéithe rudaí amhail fad, meáchan, toilleadh agus achar a thomhas agus a chur i gcomparáid. fad, meáchan, toilleadh agus achar a chur i gcomparáid, a shracmheas agus a thomhas trí úsáid a bhaint as na huirlisí cuí agus é seo a thaifeadadh le haonaid tomhais cuí. fad, meáchan, toilleadh, achar agus toirt a chur i gcomparáid, a gharmheas agus a thomhas trí úsáid a bhaint as na huirlisí cuí agus é seo a thaifeadadh agus a chur in iúl mar is cuí. na coibhneasa idir aonaid choibhéiseacha tomhais a shainaithint agus tomhais a athainmniú trí úsáid a bhaint as aonaid choibhéiseacha. teacht ar aonaid tomhais agus iad a ríomh i bhfoirm chodánach agus/nó dheachúlach chun fadhbanna praiticiúla a réiteach. tomhais a fháil, a léirmhíniú agus a dhéaduchtú go trialach le beachtas ag méadú. Coincheapa Tá gnéithe ag rudaí gur féidir a thomhas ar nós fad, meáchan, toilleadh agus achar. Is é ceann de chuspóirí an tomhais, chun rudaí a chur i gcomparáid. Is féidir linn rudaí a chur i gcomparáid agus a chur in ord de réir aitreabúid faoi leith (méid fisiciúil) atá acu i gcomparáid lena chéile. Cuirtear aitreabúidí in ord agus i gcomparáid lena chéile ach úsáid a bhaint as aonaid tomhais. Tá bun-aonaid tomhais choitianta úsáideach chun comparáidí a dhéanamh agus a scrúdú. Tá tionchar ag méid an aonaid roghnaithe ar an méid aonad a theastaíonn chun réad a mheas. Is féidir linn méideanna a chur i gcomparáid, a mheas agus a chur in ord ach aonad cuí a roghnú agus ag fáil amach cé mhéad aonad atá ag an rud. Is uirlisí iad ionstraimí tomhais (m.sh., rialóirí) chun méideanna nó aitreabúidí fisiciúla a mheas amhail fad, meáchan agus toilleadh. Cuidíonn aonaid mhéadracha linn chun tomhais a shainmhíniú, a chur in iúl agus a ríomh le tuilleadh cruinnis agus beachtais i gcónaí Is féidir tomhais a dhéanamh níos cruinne ach aonaid mhéadracha a úsáid (iolraithe nó fo-rannta de bhunaonaid m.sh., km nó cm), ach a thabhairt faoi deara go bhfuil méid áirithe neastacháin bhunúsaigh ag baint le gach tomhas. Tá an córas méadrach bunaithe ar iolraithe atá ag deich. Is féidir aon tomhas tugtha in aonad méadrach amháin (m.sh., cileagram) a athrú go dtí agus athainmnithe mar aonad méadrach eile (m.sh., gram). Is féidir an caidreamh idir réimíreanna a thuiscint agus a chur i bhfeidhm ar bhealach cosúil leis sin thar aonaid dhifriúla tomhais. Tá sé tábhachtach machnamh a dhéanamh ar an gcuspóir agus ar phraiticiúlacht nuair atáthar ag roghnú aonad agus ionstraimí chun tabhairt faoi thomhas. Is minic a bhíonn baint ag cuir síos agus comparáidí le tomhas ar níos mó ná aitreabúid amháin. Cuidíonn an caidreamh idir aonaid chothroma sa chóras méadrach linn chun breithiúnas a thabhairt ar aitreabúidí, chun bogadh go solúbtha idir aonaid agus chun ríomhanna a dhéanamh. Forbraítear tuiscint ar thomhas de réir mar a cheanglaímid brí na n-aonad tomhais le tagarmharcanna tomhais sa ghnáthshaol. Contanam Dul chun Cinn Cliceáil ar an íomhá chun teacht ar chontanam dul chun cinn an tsnáithaonad de ‘Ag tomhas’ Am Céim 1 Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Céim 2 Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 3 Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 4 Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann tuiscint a fhorbairt ar am agus a úsáidí. tuiscint a fháil ar an gcaoi a ndéantar am a thomhas, a chur in iúl agus a thaispeáint. sloinn choibhéiseacha ama a fhiosrú. am a chur i gcomparáid, a gharmheas agus a thomhas trí úsáid a bhaint as na haonaid tomhais chuí. na coibhneasa idir aonaid agus léirithe éagsúla ama a shainaithint. tascanna praiticiúla a réiteach agus a chur a bhfuil léirmhíniú agus ríomh ama i gceist leo. Coincheapa Is féidir cur síos a déanamh ar imeachtaí i ngnáthchúrsaí an tsaoil agus is féidir iad a chur in ord. Is léaráid úsáideach é amchlár chun an uair a tharlóidh rudaí a thaispeáint. Caitear an t am go seasta. Is féidir am a chur in iúl ar bhealaí éagsúla. Tá achar nó spás ag gach uair ar an gclog analógach. Léiríonn féilirí na laethanta agus na míonna agus is féidir iad a úsáid chun aird a tharraingt ar amanna tábhachtacha. Déantar meas ar am ach úsáid a bhaint as aonaid uilechoiteanna, soicindí, nóiméid, uaireanta, laethanta, seachtainí, míonna, blianta, céadta agus araile. Tá caidrimh faoi leith idir na haonaid. Tomhaiseann aonaid ama an méid ama a mhaireann rud éigin. Bogann na lámha uaire agus nóiméid go deiseal de réir mar atá am á chaitheamh. Bogann an dá lámh (trí cinn in amanna) ar luasanna éagsúla, de réir na n aonad ama atá siad a thaispeáint. Is féidir am a chur in iúl i leaganacha amach analógacha agus digiteacha. Déantar seachtainí a ríomh in iolraí de sheacht lá. Is é 60 an bunús den chóras uimhrithe chun tiontú a dhéanamh ó nóiméid go huaireanta, agus ó shoicindí go nóiméid (agus a mhalairt). Cuirtear am in iúl de réir na huaire ach úsáid a bhaint as nóiméid nó eatraimh chodánacha de 60 nóiméad. Is féidir am a léiriú ach úsáid a bhaint as leaganacha amach 12 uair agus 24 uair. Léiríonn an leagan amach 24 uair an méid uaireanta agus nóiméad a caitheadh ó mheán-oíche. Is uirlisí iad amchláir agus sceidil i gcomhair am a bhainistiú agus a eagrú. Déantar laethanta a chomhaireamh ó mheán oíche an lae roimhe sin. Úsáidtear meán-am Greenwich (MAG) mar an t-am caighdeánach, agus déantar tagairt do na hamchriosanna ar fad eile la hais MAG. Meastar luas mar fhad a thaistealaítear in aghaidh gach aonad ama. Contanam Dul chun Cinn Cliceáil ar an íomhá chun teacht ar chontanam dul chun cinn an tsnáithaonad de ‘Am’ Ábhair tacaíochta do mhúinteoirí Am: Moltaí maidir le heispéiris foghlama Ábhar tacaíochta Am: Moltaí maidir le heispéiris foghlama Am: Moltaí don teagasc Ábhar tacaíochta Am: Moltaí don teagasc Am: Moltaí maidir le príomhtheanga Ábhar tacaíochta Am: Moltaí maidir le príomhtheanga Am: Moltaí don timpeallacht foghlama Ábhar tacaíochta Am: Moltaí don timpeallacht foghlama Am: Moltaí don fhoghlaim sa bhaile Ábhar tacaíochta Am: Moltaí don fhoghlaim sa bhaile Foghlaim faoi agus tuiscint a fháil ar ‘Am’ Ábhar tacaíochta Foghlaim faoi agus tuiscint a fháil ar ‘Am’ Straitéisí agus uirlisí le ‘hAm’ a theagasc Ábhar tacaíochta Straitéisí agus uirlisí le ‘hAm’ a theagasc Airgead Céim 1 Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Céim 2 Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 3 Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 4 Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann feasacht ar airgead agus ar a úsáidí a fhorbairt. luach an airgid a aithint agus euro agus cent a úsáid i réimse comhthéacsanna fiúntacha. eolas ar chóras bhonn a deich san uimhris a aistriú go dtí comhthéacsanna airgeadaíochta, agus a úsáid ar mhaithe leis an ríomh. tascanna praiticiúla a réiteach agus a chur chun iniúchadh a dhéanamh ar idirbhearta agus pleananna airgeadais chomh maith le breithiúnais fheasacha a thabhairt orthu. Coincheapa Is iomaí foirm airgid atá ann. Baintear úsáid as airgead chun earraí agus seirbhísí a cheannach agus a dhíol. Is féidir earraí nó seirbhísí a mhalartú do mhéid áirithe airgid (praghas aontaithe). Is iad na míreanna airgid atá in úsáid in Éirinn ná an euro (€) agus an cent (c). Tarlaíonn idirbhearta airgid ar bhealaí éagsúla. Braitheann praghas an earra nó na seirbhíse ar a luach coibhneasta. Is féidir meascáin éagsúla de bhoinn agus/nó de nótaí a úsáid chun méid áirithe airgid a chur in iúl. Is féidir idirbhearta airgid a thaifeadadh mar uimhir-abairtí. Baintear úsáid as na comharthaí € (euro) agus c (cent) chun airgead a léiriú agus a thaifeadadh. Is féidir straitéisí éagsúla a úsáid chun briseadh/sóinseáil a ríomh in idirbheart. Cuidíonn tuiscint ar an bpraghas aonaid linn chun breithiúnais a dhéanamh maidir le luach ar airgead. Is féidir oibríochtaí feidhmithe a úsáid chun ríomhanna airgid a mheas nó a fháil amach. Is féidir idirbhearta agus ríomhanna airgid a thaifeadadh ar bhealaí éagsúla. Déantar taifead ar airgead i bhfoirm dheachúlach. Is féidir leis an meastachán agus leis an slánú cuidiú chun réasúntacht idirbheart a mheas. Is uirlisí úsáideacha iad buiséid i gcomhair airgead agus idirbhearta a eagrú, a bhainistiú agus a thaifeadadh. Is ionann airgeadra agus meán an mhalartaithe airgid (nótaí agus boinn) a chinneann rialtas le haghaidh úsáid choitianta i dtír nó i dtíortha. Braitheann ráta malairte an airgeadra ar luach an airgeadra agus baintear úsáid as chun an luach nó an méid d’airgeadra amháin a athrú chuig an luach nó an méid de cheann eile. Is ranníocaíocht í an cháin chuig ioncam an stáit. Is féidir é a bhaint ó ioncam nó ó bhrabúis ghnó nó a chur le costas earraí, seirbhísí agus idirbheart. Déanann ús cur síos ar an méid a íoctar i gcomhair an t-airgead a úsáid. Contanam Dul chun Cinn Cliceáil ar an íomhá chun teacht ar chontanam dul chun cinn an tsnáithaonad de ‘Airgead’ Ábhair tacaíochta do mhúinteoirí Airgead: Moltaí maidir le heispéiris foghlama Ábhar tacaíochta Airgead: Moltaí maidir le heispéiris foghlama Airgead: Moltaí don teagasc Ábhar tacaíochta Airgead: Moltaí don teagasc Airgead: Moltaí maidir le príomhtheanga Ábhar tacaíochta Airgead: Moltaí maidir le príomhtheanga Airgead: Moltaí don timpeallacht foghlama Ábhar tacaíochta Airgead: Moltaí don timpeallacht foghlama Airgead: Moltaí don fhoghlaim sa bhaile Ábhar tacaíochta Airgead: Moltaí don fhoghlaim sa bhaile
