Ionadluach agus bonn a deich

Is féidir uimhreacha a idirdhealú de réir an luach cainníochtúil atá acu. 

Feidhmíonn deich mar bhonn ár n-uimhirchórais. 

Tá 10 ndigit san uimhirchóras bhonn a deich atá bunaithe ar ghrúpaí de deich. 

In uimhir 2-dhigit, seasann an digit ar chlé do luach níos mó.

Braitheann luach na digite ar a háit san uimhir. Seasann áit na digite do luach na digite, ar a deis, méadaithe faoi dheich.

Nuair a chuirtear deich gcinn de na haonaid ionadluacha (m.sh. aonta, deicheanna) le chéile, cruthaítear aonad ionadluacha nua (m.sh. deich, céad). 

Is féidir coibhneas comhionannais nó neamhionannais a bheith idir cainníocht amháin agus ceann eile.

Is féidir 0 a úsáid mar ionadchoinneálaí, a ligeann dúinn an uimhir a thaifeadadh go cruinn.

Is féidir uimhreacha a shlánú nó a mheas chun meastacháin luacha a chur ar fáil.

Is ionann luach gach digite i slánuimhir nó uimhir dheachúil agus iolra de luach a háite. 

Léiríonn luach slánuimhreach nó uimhir dheachúil, luach na suime gach ceann dá comhdhigití.

Baineann prionsabal bhonn a deich le gach slánuimhir agus gach uimhir dheachúil.

D’ainneoin na nodaireachta comhghnásaí, is féidir uimhreacha a léiriú ar bhealaí difriúla, comhionanna, ach úsáid a bhaint as ábhair choincréiteacha (m.sh. 46 = 4 dheich agus 6 aonad nó 3 dheich agus 16 aonad).

Is gnás é an pointe deachúlach a scarann an chuid slánuimhreach den uimhir (ar chlé) ón gcuid chodáin den uimhir (ar dheis). 

Leathnaíonn córas ionadluacha bhonn a deich go deo i ndá threo ag iolrú (ar chlé) nó ag roinnt (ar dheis) trí iolraí de dheich.

Is iad codáin, deachúlacha agus céatadáin trí bhealach chun coibhneasa ‘cuid-iomlán’ a chur in iúl.

Is éard atá i gceist le huimhir chóimheasta, aon uimhir is féidir a scríobh mar chodán, sa chás gur slánuimhreacha iad an t uimhreoir agus an t ainmneoir, agus ní hionann an t ainmneoir agus náid. 

Is uirlisí úsáideacha iad iolraí de 10 chun tiontú idir codáin, deachúlacha agus céatadáin.

Is bealach é céatadán chun codán de chéad a chur in iúl nó bealach eile chun céadú a scríobh. Ciallaíonn ‘céatadán’ as céad agus baineann sé úsáid as an nodaireacht %.