Scríbhneoireacht

    Scoileanna Gaeltachta agus lán-Ghaeilge
  

    
	
			Teanga ó Bhéal
		

			Léitheoireacht
		

			Scríbhneoireacht
		

			Oral Language
		

			Reading
		

			Writing
		



    
ScríbhneoireachtFáilte go dtí torthaí foghlama Churaclam Teanga na Bunscoile.
Anseo is féidir leat na torthaí foghlama a úsáid trí shnáithe (Teanga Bhéal, Léitheoireacht, Scríbhneoireacht, Oral Language, Reading, Writing) ag baint úsáide as an roghchlár ar chlé.
Sna táblaí thíos, tabharfaidh tú faoi deara go bhfuil an lipéad torthaí foghlama ábhartha le feiceáil nuair a bhíonn tú ag sciorradh ar uimhir cluaisíní. Nuair a chliceálann tú ar an táb torthaí foghlama ábhartha, dealraíonn sé leis na Samplaí d'Fhoghlaim Teanga na bPáistí,Contanaim Dul chun Cinn agus Ábhar Tacaíochta do Mhúinteoirí.
Cumarsáid
Tuiscint
Fiosrú agus úsáid

  
    1
    
  

  
    2
    
  

  
    3
    
  

  
    4
    
  

  
    5
    
  

  
    6
    
  

  
    7
    
  

  
    8
    
  

  
    9
    
  

      Rannpháirtíocht
      
    
Céim 1Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 2Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 3Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 4Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Aird a thabhairt ar mharcanna agus líníocht a dhéanamh, páirt a ghlacadh ann agus taitneamh a bhaint as, agus scríobh chun cumarsáid a dhéanamh le daoine eile agus é a dhéanamh i dteangacha éagsúla nuair is cuí.
  Iad féin a aithint mar scríbhneoirí, páirt a ghlacadh i scríbhneoireacht, agus taitneamh a bhaint aisti, chun cumarsáid a dhéanamh le daoine eile agus i dteangacha éagsúla nuair is cuí.
 Dearcadh dearfach agus cuspóirí éagsúla a léiriúagus iad ag tabhairt faoi théacs i réimse seánraí, i dteangacha éagsúla nuair is cuí, agus trasna an churaclaim.
Scríbhneoireacht a úsáid mar uirlis chun ord agus eagar a chur ar smaointe agus iad a shoiléiriú, agus chun a bhféiniúlacht a chur in iúl (agus úsáid a bhaint as teangacha eile san áireamh).
Attend to, take part in and have fun mark-making, drawing and writing, across languages where appropriate, to communicate with others.

(LO1,  S1)
Recognise themselves as writers, take part in and enjoy writing, across languages where appropriate, to communicate with others.

(LO1,  S2)
Engage positively and purposefully while creating text in a variety of genres, other languages where appropriate and across the curriculum.
Use writing as a tool to clarify and structure thought and to express individuality.

(LO1,  S3 + 4)
Engagement

	
			Pay attention to and engage with enjoyment in doodling and drawing, and write to communicate with others, in different languages where appropriate.

		

 

	
			Identify themselves as writers, and participate in and enjoy writing to communicate with others, in different languages where appropriate.

		

 

	
			Demonstrate a positive attitude and different objectives when engaging with a text in a variety of genres, in different languages where appropriate, and across the curriculum.
Use writing as a tool to organise and clarify ideas, and to express their identity (including through the use of other languages).

		

 
Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí
                        
                        
                    
 Próiseas Scríbhneoireacht
                            
                        
Mionchéimeanna Dul chun CinnSleamhnán roimhe seoNext SleamhnánGníomh an pháiste...Baineann an páiste triail as uirlisí déanta marcanna agus as dromchlaí agus fiosraíonn iad
Gníomh an pháiste...Bíonn spraoi ag an bpáiste ag déanamh marcanna agus úsáideann sé/sí gothaí, fuaimeanna nó focail chun aird a dhíriú orthu
Gníomh an pháiste...Taitníonn leis an bpáiste pictiúir agus foirmeacha ar nós litreacha a chruthú agus comhroinneann sé brí trí roinnt gnéithe ina chuid téacsannaa ainmniú.
Gníomh an pháiste...Taitníonn sé leis an bpáiste a théacsanna scríofa luatha féin a chruthú agus míníonn sé/sí na príomhtheachtaireachtaí iontu sin.
Gníomh an pháiste...Taitníonn scríbhneoireacht leis an bpáiste agus comhroinneann sé/ sí brí trína chuid téacsannaa léamh agus a phlé.
Gníomh an pháiste...Taitníonn scríbhneoireacht leis an bpáiste le haghaidh cuspóirí féin-treoraithe agus éagsúla agus le cúnamh ó bhunstruchtúir seánra.
Gníomh an pháiste...Taitníonn leis an bpáiste a bheith ag scríobh i réimse níos leithne seánraí, taiscéaladh a dhéanamh ar a stíl féin, ag cur sonraí le smaointe agus na smaointe sin a phlé le daoine eile.
Gníomh an pháiste...Taitníonn leis an bpáiste a bheith ag úsáid stíl phearsanta scríbhneoireachta i réimse seánraí, ag tabhairt tuilleadh sonraí, ag déanamh tuilleadh forbartha ar charachtair agus ag úsáid teanga go cruthaitheach agus go samhlaitheach, agus iad á roinnt le daoine eile.
Gníomh an pháiste...Taitníonn leis an bpáiste a stíl scríbhneoireachta féin a úsáid i réimse seánraí, ag tarraingt ar theanga fháthchiallach agus ag cruthú íomhánna gléineacha chun dul i bhfeidhm ar an léitheoir, agus pléann agus comhroinneann a chuid oibre.
Gníomh an pháiste...Fiosraíonn agus pléann an páiste a stíl féin, cuspóirí an téacsagus an taitneamh a bhaineann daoine as téacsa chruthú go neamhspleách agus/nó le daoine eile.
Oibríonn an páiste le daltaí eile chun téacsannaa chruthú i réimse seánraí agus chun tuilleadh forbartha a dhéanamh ar a stíl phearsanta féin.
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste measúnú ar a stíl phearsanta mar údar agus roinneann an taithí atá aige ar chruthú téacsle daoine eile.
Pléann an páiste an fhorbairt atá tagtha ar a chuid scileanna mar údar chun téacsannaníos casta a chruthú agus déanann sé machnamh ar an fhorbairt agus ar an dul chun cinn sin.
Ábhair tacaíochta do mhúinteoiríWriting - Scríbhneoireacht
Relevant across all strands
Ábhartha trasna snáitheanna go léir

      Inspreagadh agus rogha
      
    
Céim 1Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 2Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 3Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 4Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Uirlisí, topaic agus ábhar cuí a roghnú don scríbhneoireacht pháirteach nó neamhspleách agus téacsanna a roghnú chun roinnt le daoine eile.
Uirlisí, straitéisí, agus ábhar, a mheas agus a roghnú go criticiúil chun téacs  a chruthú i réimse seánraí trasna an churaclaim ar mhaithe le cuspóirí agus luchtanna éisteachta/léite éagsúla.
Choose appropriate tools, content and topics for their own writing and select texts for sharing with others.

(LO2,  S1 + 2)
Evaluate and critically choose appropriate tools, strategies, content and topics to create text in a range of genres across the curriculum for a variety of purposes and audiences.

(LO2,  S3 + 4)
Motivation and choice

	
			Select appropriate tools, topics and content for collaborative or independent writing and select texts to share with others.

		

 

	
			Critically evaluate and select tools, strategies and subject matter to create text in a variety of genres across the curriculum, for various purposes and various audiences.

		

 
Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí
                        
                        
                    
Próiseas Scríbhneoireachta
                            
                        
Mionchéimeanna Dul chun CinnSleamhnán roimhe seoNext SleamhnánGníomh an pháiste...Láimhseálann an páiste uirlisí déanta marcanna agus ábhair chun téacs a chruthú.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste gothaí, fuaimeanna nó focail chun aird a dhíriú ar na téacsannais fearr leo a chruthaigh siad féin.
Gníomh an pháiste...Bíonn an páiste ag súgradh le huirlisí agus le hábhair éagsúla chun téacsanna a chruthú ar a rogha topaice agus roghnaíonn na téacsannaatá le roinnt le daoine eile.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste uirlisí agus ábhair éagsúla chun téacsanna a chruthú ar thopaic roghnaithe agus roghnaíonn téacsannale cur ar taispeáint.
Gníomh an pháiste...Le neamhspleáchas atá ag méadú, roghnaíonn an páiste topaic agus uirlisí cuí chun téacsanna a chruthú agus roghnaíonn téacsannale foilsiú agus le cur ar taispeáint.
Gníomh an pháiste...Roghnaíonn an páiste ó réimse níos leithne topaicí agus, le tacaíocht, roghnaíonn ábhar agus formáidí éagsúla cur i láthair chun a chuid scríbhneoireachta a chomhroinnt.
Gníomh an pháiste...Roghnaíonn agus beachtaíonn an páiste smaointe agus ábhar dá théacsanna, agus roghnaíonn ó réimse formáidí cur i láthair chun a chuid scríbhneoireachta a chomhroinnt.
Gníomh an pháiste...Tosaíonn an páiste ar thaighde agus roghnaíonn ábhar chun scríobh faoi thopaicí neamhaitheanta agus roghnaíonn ó réimse níos leithne formáidí cur i láthair chun a chuid scríbhneoireachta a chomhroinnt
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste taighde agus roghnaíonn ábhar chun scríobh faoi thopaicí neamhaitheanta, agus roghnaíonn formáidí cuí cur i láthair chun a chuid scríbhneoireachta a chomhroinnt.
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste comparáid idir foinsí eolais éagsúla agus roghnaíonn an fhoinse is feilúnaí don chuspóir agus don lucht éisteachta/léite.
Déanann an páiste anailís ar aiseolas chun athdhréachtú a dhéanamh ar a théacs.
Roghnaíonn an páiste an seánra cuí don chuspóir agus don lucht éisteachta/léite.
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste measúnú ar roinnt foinsí eolais agus roghnaíonn sé an foinse is feiliúnaí don chuspóir agus don lucht éisteachta/léite.
Déanann an páiste anailís ar aiseolas agus roghnaíonn sé an  t-aiseolas is feiliúnaí chun athdhréachtú a dhéanamh ar a théacs.
Tugann an páiste údar leis an seánra a roghnaíonn sé agus téacsá chruthú aige ar mhaithe le cuspóir agus lucht éisteachta/léite éagsúla.
Ábhair tacaíochta do mhúinteoiríWriting - Scríbhneoireacht
Ábhartha trasna snáitheanna go léir
Relevant across all strands

      Struchtúr abairte agus gnásanna cló
      
    
Céim 1Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 2Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 3Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 4Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Gnásanna bunúsacha an chló chomh maith le struchtúr abairte a úsáid agus iad ag cumadh téacsanna i bpáirt  le daoine nó go neamhspleách.
  Úsáid a bhaint as gnásanna an chló, struchtúir abairte níos casta, aimsirí cearta na mbriathra agus nascfhocail ina gcuid scríbhneoireachta.
 Úsáid a bhaint as gnásanna an chló atá ag éirí níos caolchúisí an t-am ar fad ina scríbhneoireacht neamhspleách.
Úsáid a bhaint as abairtí simplí, comhshuite agus casta agus iad ag athrú fhad na n-abairtí chun dul in oiriúint do lucht léitheoireachta, stíl agus tuin a gcuid scríbhneoireachta.
Use basic conventions of print and sentence structure.

(LO3,  S1)
Use more sophisticated conventions of print and sentence structure, and a range of verb tenses and connectives in their writing.

(LO3,  S2)
Use increasingly nuanced print conventions in their independent writing.
Use a variety of simple, compound and complex sentence structures, varying sentence length to suit the audience, style and tone of their writing.

(LO3,  S3 + 4)
Conventions of print and sentence structure

	
			Use basic conventions of print as well as sentence structure when composing texts, independently or in collaboration with others.

		

 

	
			Use conventions of print, more complex sentence structures, correct verb tenses and connective words in their writing.

		

 

	
			Use increasingly subtle conventions of print in their independent writing.
Use simple, composite and complex sentences, varying their length to suit the reader, and also varying the style and tone of their writing.

		

 
Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí
                        
                        
                    
 Próiseas Scríbhneoireacht
                            
                        
Mionchéimeanna Dul chun CinnSleamhnán roimhe seoNext SleamhnánGníomh an pháiste...Baineann an páiste triail as comharthaí, as siombailí agus as téacs chun cumarsáid a dhéanamh.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste cruthanna agus iad ag tarraingt marcanna chun cumarsáid a dhéanamh.
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste idirdhealú idir litreacha agus pictiúir
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste idirdhealú idir léitheoireacht agus scríbhneoireacht agus scríobhann ó chlé go deas, ó bhun go barr, leathanach ar leathanach.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste ord ceart na bhfocal cuid den am, struchtúr abairte agus litreacha, spásanna, focail, abairtí agus lánstadanna agus tosaíonn ar cheannlitreacha a úsáid go cuí.
Aithníonn an páiste go bhfuil tréithe ar leith i scríobh na Gaeilge, síntí fada, séimhiú, urú srl.
Tréithe Breise - Gaeilge:Aithníonn an páiste go n-athraíonn focail de réir struchtúr abairte.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste ord ceart na bhfocal, struchtúr abairte, ceannlitreacha agus abairtí iomlána.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste comharthaí ceiste, bunnascaigh, an aimsir cheart den bhriathar cuid den am, agus tosaíonn ar pharagraif a úsáid.
Tréithe Breise - Gaeilge:Tosaíonn an páiste ag úsáid comhréir chuí don Ghaeilge.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste comharthaí athfhriotail, comharthaí uaillbhreasa, roinnt paragraf agus nascaigh agus úsáideann an aimsir cheart den bhriathar níos minice.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste straitéisí éagsúla go solúbtha chun focail neamhchoitianta agus dheacra a litriú.
Tréithe Breise - Gaeilge:Úsáideann an páiste comhréir chuí don Ghaeilge.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste réimse leathan gnásanna cló (ina measc, idirstad, leathstad, dais, fleiscín srl.).
Fiosraíonn an páiste an chaoi a gcuidíonn gnásanna cló agus struchtúr abairte linn ciall a bhaint as téacs agus teachtaireacht a chur in iúl; 
Aithníonn an páiste go bhfuil difríochtaí idir struchtúr na Gaeilge, struchtúr an Bhéarla, agus an struchtúr a bhíonn i dteangacha eile.
Léiríonn an páiste go dtuigeann sé go bhfuil difríochtaí idir gnásanna cló i dteangacha éagsúla agus leas á bhaint aige as uirlisí digiteacha  (e.g. é, β, ϋ, ѐ srl.).
Gníomh an pháiste...Roghnaíonn an páiste gnásanna cló agus struchtúr abairte cuí chun go gcuideoidh sé le daoine ciall a bhaint as téacsagus chun teachtaireacht a chur in iúl. 
Tugann an páiste míniú agus údar leis na roghanna sin. 
Déanann an páiste plé ar struchtúr abairte na Gaeilge, an Bhéarla agus teangacha eile.
Léiríonn an páiste go dtuigeann sé an tionchar a bhíonn ag cineálacha éagsúla abairte (cineál abairte agus fad na habairte) ar an téacsa bhíonn á chruthú aige.
Ábhair tacaíochta do mhúinteoiríWriting - Scríbhneoireacht
Relevant across all strands
Ábhartha trasna snáitheanna go léir

      Litriú agus staidéar ar fhocail
      
    
Céim 1Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 2Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 3Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 4Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Litreacha ó aibítir na Gaeilge a aithint, a ainmniú agus a fhuaimniú agus úsáid a bhaint as roinnt litrithe chirt, ag tarraingt ar an eolas atá acu faoi phatrúin fuaime agus patrúin litreacha chun buille faoi thuairim a thabhairt faoi litriú focail (litriú cumtha).
Tosú ar thuiscint a léiriú ar athruithe gramadaí agus iad a úsáid i bhfrásaí coiteanna ina gcuid scríbhneoireachta.
  Straitéisí litrithe a úsáid chun focail nua agus athruithe gramadaí a litriú agus iad a úsáid mar is cuí agus tuiscint a léiriú ar na difríochtaí idir an teanga ó bhéal agus an leagan scríofa den teanga.
 
Réimse focal ardmhinicíochta a litriú go cruinn agus ábhair thagartha a úsáid go neamhspleách chun litrithe a cheartú agus a sheiceáil.
 Anailís a dhéanamh ar an gcaoi a dtéann comhfhreagairtí idir litreacha agus fuaimeanna, patrúin litrithe choitianta agus codanna agus fréamhacha lánbhrí d’fhocail i bhfeidhm ar litriú, agus úsáid a bhaint as an eolas sin chun focail a litriú i gceart ina gcuid scríbhneoireachta.
Úsáid a bhaint as ábhar tagartha cuí chun litriú a sheiceáil agus a cheartú go neamhspleách.
A aithint go n-athraíonn focail Ghaeilge uaireanta de réir chomhthéacs na gramadaí (séimhiú, úrú, uimhir iolra, tuiseal ginideach).
Cosúlachtaí agus difríochtaí idir focail agus patrúin litreacha i dteangacha (Gaeilge, Béarla, nó teangacha eile) agus i seánraí éagsúla a aithint agus phlé.
Use knowledge of letter-sound correspondences and common spelling patterns to accurately spell words.
Spell a wide range of high frequency words accurately and begin to use reference materials to check and correct spelling.

(LO4,  S2)
Analyse how letter-sound correspondences, common spelling patterns and meaningful word parts and roots impact on spelling, using this knowledge to correctly spell words in their writing.
Use appropriate reference materials to independently check and correct spelling.

(LO4,  S3 + 4)
Spelling and word study

	
			Recognize, name and pronounce letters from the Irish alphabet, using some correct spellings, drawing on their knowledge of sound patterns and letter patterns to guess the spelling of words (invented spelling).
Begin to show an understanding of grammatical changes and make use of them in common phrases in their writing.

		

 

	
			Use spelling strategies to spell new words and grammatical variants and use them appropriately, showing an understanding of the differences between oral language and written language.

				
						Spell accurately a variety of high-frequency words and make independent use of reference materials to check and correct spellings

					

			 

		

 

	
			Analyse how spelling is shaped by the correspondence between letters and sounds, common spelling patterns and meaningful parts and roots of words, and use this information to spell words correctly in their writing.
Use appropriate reference materials to check and correct spelling independently.
Recognise that Irish words sometimes change according to their grammatical context (lenition, eclipsis, plural, genitive case).
Identify and discuss similarities and differences between word and letter patterns in various languages (Irish, English, or other languages) and genres.

		

 
Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí
                        
                        
                    
Próiseas Scríbhneoireachta
                            
                        
Mionchéimeanna Dul chun CinnSleamhnán roimhe seoNext SleamhnánGníomh an pháiste...Cruthaíonn an páiste cruthanna agus iad ag déanamh marcanna.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste cruthanna agus é/í ag déanamh marcanna.
Gníomh an pháiste...Aithníonn an páiste roinnt litreacha i bhfocail atá feicthe aige/aici cheana agus úsáideann iad sin agus siombailí eile chun téacsa léiriú.
Tugann an páiste chun cuimhne gnéithe/difríochtaí a bhaineann le pictiúir agus/nó rudaí.
Gníomh an pháiste...Ceanglaíonn an páiste an litir leis an bhfuaim i gcás roinnt focal sa chás uachtair agus sa chás íochtair,
úsáideann slabhraí randamacha litreacha agus tosaíonn ag léiriú tuiscint éiritheach ar fhuaimeanna na litreacha chun téacsa léiriú.
Tuigeann an páiste an ceangal idir an focal scríofa agus an chaint.
Tosaíonn an páiste ar chló a chóipeáil.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste roinnt litreacha atá ceart ó thaobh na bhfuaimeanna de, patrúin choitianta litreacha agus focail aitheanta.
Tosaíonn an páiste ar idirdhealú a dhéanamh idir fuaimeanna gutaí fada agus fuaimeanna gutaí gearra. Aithníonn an páiste difríochtaí agus cosúlachtaí idir litreacha éagsúla.
Tréithe Breise – Gaeilge:Léiríonn an páiste níos mó eolais ar na bunfhuaimeanna agus tosaíonn ag úsáid litrithe malartacha sna focail.
Léiríonn an páiste eolas ar athruithe gramadaí atá ar eolas ó bhéal leis an dóigh lena scríobh (séimhiú/ urú/iolra srl.)
Gníomh an pháiste...Fuaimníonn agus ainmníonn an páiste gach litir sa chás uachtair agus sa chás íochtair, úsáideann roinnt consan agus gutaí cearta i neaslitriú agus litríonn roinnt focal ardmhinicíocha agus aitheanta.
Taispeánann an páiste go bhfuil feasacht acu ar fhuaimeanna a clúdaíodh, nuair a fhuaimníonn siad litreacha na bhfocal a bhíonn á litriú acu
Tréithe Breise – Gaeilge: Léiríonn an páiste tuiscint ar ghutaí caola agus leathana agus iad ag scríobh focail ilsiollacha
Ceanglaíonn an páiste eolas ar athruithe gramadaí leis an dóigh lena scríobh.
Léiríonn an páiste eolas ar bhunfhuaimeanna agus litrithe malartacha d’fhuaimeanna sa scríbhneoireacht.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste déghraif agus teaglamaí litreacha agus réimse focal aitheanta, tarraingíonn ar amharc-chuimhne le haghaidh focal ardmhinicíochta agus tosaíonn ag úsáid foclóirí.
Tosaíonn an páiste ag tuiscint go litrítear roinnt focal ar bhealach atá éagsúil leis an gcaoi a bhfuaimnítear iad.
Tréithe Breise – Gaeilge: Úsáideann an páiste a gcuid eolais ar an nGaeilge leis an rogha cheart a dhéanamh maidir le léiriú d’fhuaim, m.sh. caol le caol/ leathan le leathan. 
Tuigeann an páiste na cúiseanna a bhaineann le hathruithe gramadaí agus úsáideann séimhiú/ urú sa litriú. 
Tosaíonn an páiste ag tuiscint go litrítear roinnt focal ar bhealach atá éagsúil leis an gcaoi a bhfuaimnítear iad.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste straitéisí lena n-áirítear siollú, teaglamaí agus patrúin agus foclóirí chun réimse níos leithne focal a litriú agus déanann féincheartú níos minice.
Tuigeann an páiste go litrítear roinnt focal ar bhealach atá éagsúil leis an gcaoi a bhfuaimnítear iad.
Tréithe Breise – Gaeilge: Tuigeann an páiste go litrítear roinnt focal ar bhealach atá éagsúil leis an gcaoi a bhfuaimnítear iad.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste straitéisí éagsúla go solúbtha chun focail neamhchoitianta agus dheacra a litriú.
Tréithe Breise – Gaeilge: Scríobhann an páiste agus úsáid chruinn á baint as an gcanúint.
Gníomh an pháiste...Aithníonn an páiste cosúlachtaí agus difríochtaí idir focail i dteangacha éagsúla agus pléann sé na gnéithe sin le daoine eile.
Pléann an páiste an fheidhm atá le caighdeán litrithe agus déanann sé measúnú ar an bhfeidhm sin
Fiosraíonn agus pléann an páiste bunús na bhfocal i réimse ábhar
Ainmníonn an páiste réimse straitéisí litrithe, míníonn sé na straitéisí sin, agus cuireann sé i bhfeidhm iad chun téacsannaa chruthú.
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste machnamh ar na foinsí agus ar na straitéisí a d’úsáid sé chun focail a litriú agus déanann sé measúnú ar na foinsí agus na straitéisí sin.
Fiosraíonn an páiste an chaoi ar cuireadh caighdeán oifigiúil na Gaeilge le chéile agus pléann sé an aidhm atá le Caighdeán Oifigiúil na Gaeilge.
Aithníonn an páiste difríochtaí idir leaganacha caighdeánacha agus leaganacha malartacha agus téacsá chruthú acu.
Ábhair tacaíochta do mhúinteoiríWriting - Scríbhneoireacht
Relevant across all strands
Ábhartha trasna snáitheanna go léir

      Stór focal
      
    
Céim 1Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 2Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 3Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 4Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Úsáid a bhaint as stór focal níos leithne óna dtaithí phearsanta agus óna dtaithí ar phlé le téacs. Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach, le tacaíocht de réir mar is gá.
  Úsáid a bhaint as stór focal níos casta ó go leor foinsí agus gnéithe aeistéitiúla, cruthaitheacha agus samhlaíocha na teanga a fhiosrú ina gcuid scríbhneoireachta.
 Teanga agus stór focal oiriúnach a fhiosrú agus a roghnú chun téacsanna a chruthú i réimse seánraíi dteangacha éagsúla nuair is cuí, ar mhaithe le cuspóirí agus luchtannaéisteachta/léite éagsúla. Údar/cúiseanna a thabhairt leis na roghanna sin.
Teanga agus stór focal oiriúnach a fhiosrú agus a roghnú chun téacs níos casta a chruthú i réimse seánraí agus i dteangacha éagsúla nuair is cuí, ar mhaithe le cuspóirí agus luchtanna éisteachta/léite éagsúla. Údar/cúiseanna a thabhairt leis na roghanna sin.
Measúnú a dhéanamh ar  ghnéithe aeistéitiúla, cruthaitheacha,  samhlaíocha agus fáthchiallacha  na teanga a úsáideann siad ina gcuid scríbhneoireachta.
Measúnú a dhéanamh ar an úsáid a bhaineann siad as stór focal ag brath ar chomhthéacsanna éagsúla.
Use a growing range of vocabulary from their personal experiences and engagement with text and use language playfully and creatively in their writing.

(LO5,  S1)
Use a more sophisticated range of vocabulary from many sources and explore the aesthetic, creative and imaginative dimensions of language in their writing.

(LO5,  S2)
Examine, select and justify appropriate vocabulary to create text across a range of genres and other languages where appropriate for a variety of purposes and audiences.

(LO5,  S3)
Examine, select and justify appropriate vocabulary to create text of increasing complexity across a range of genres and other languages where appropriate for a variety of purposes and audiences.
Evaluate the aesthetic, creative, figurative and imaginative dimensions of language in their writing.
Evaluate how vocabulary is used in various contexts in their writing.

(LO5,  S4)
Vocabulary

	
			Use a wider vocabulary from their personal experience and their experience of dealing with text. Make playful and creative use of language, with support as needed.

		

 

	
			Use increasingly complex vocabulary from many sources and explore the aesthetic, creative and imaginative aspects of the language in their writing.

		

 

	
			Explore and select appropriate language and vocabulary to create texts in a variety of different genres in different languages where appropriate, for various purposes and various audiences. Justify those choices.

		

 

	
			Explore and select appropriate language and vocabulary to create more complex texts in a variety of genres and in various languages where appropriate, for various purposes and various audiences. Justify those choices.
Evaluate the aesthetic, creative, imaginative and figurative aspects of the language they use in their writing.
Assess their use of context-dependent vocabulary.

		

 
Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí
                        
                        
                    
 Próiseas Scríbhneoireacht
                            
                        
Mionchéimeanna Dul chun CinnSleamhnán roimhe seoNext SleamhnánGníomh an pháiste...Cíorann an páiste marcanna agus cruthanna, fiosraíonn iad agus baineann triail astu.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste marcanna agus cruthanna chun taithí phearsanta a roinnt.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste teanga óna thaithí phearsanta agus úsáideann í go spraíúil agus le samhlaíocht i dtéacsannaa chruthaíonn sé/sí agus an múinteoir ag feidhmiú mar scríobhaí.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste stór focal agus frásaí nua ó théacsanna a léann sé/sí agus úsáideann teanga go spraíúil agus le samhlaíocht i dtéacsannaa scríobhann sé/sí in éineacht leis an múinteoir
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste teanga óna thaithí phearsanta, ó théacsannaa léann sé/sí agus ón timpeallacht.
Úsáideann an páiste teanga go spraíúil agus le samhlaíocht i dtéacsanna a chruthaíonn sé/sí go neamhspleách.
Tréithe Breise – Gaeilge: Úsáideann an páiste focail, frásaí agus cora cainte dúchasacha ón mbaile/ón timpeallacht sa scríbhneoireacht.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste teanga nach mbaineann lena thaithí phearsanta a bhailítear ó théacsanna eile a fiosraíodh agus úsáideann an teanga seo le samhlaíocht ina chuid téacsanna féin.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste teanga shainiúil ábhair chun smaoineamh a chur in iúl. 
Baineann an páiste úsáid as réimse taithí agus téacsanna, agus tosaíonn ag úsáid teanga a chuireann níos mó sonraí in iúl.
Gníomh an pháiste...Roghnaíonn an páiste stór focal chun brí nó mothúchán ar leith a chur in iúl trí úsáid a bhaint as teanga shamhlaitheach agus réimse taithí agus téacsanna.
Gníomh an pháiste...Roghnaíonn an páiste stór focal ó raon foinsí agus baineann úsáid as chun smaointe a leathnú, tuilleadh sonraí a thabhairt agus chun éifeacht, giúmar nó íomhá a chruthú.
Tosaíonn an páiste ar theanga fháthchiallach a úsáid ionas go mbeidh tionchar faoi leith ag téacs ar léitheoir.
Gníomh an pháiste...Pléann an páiste na straitéisí a úsáideann sé chun sealbhú a dhéanamh ar stór focal/teanga a bheidh sé in ann a úsáid chun téacsa chruthú. 
Pléann an páiste straitéisí a úsáideann sé chun stór focal/teanga (teanga a bhaineann le ábhair ar leith ina measc) a aimsiú i bhfoinsí éagsúla chun téacsannaficsin/neamhfhicsin a chruthú.  
Athnaíonn agus úsaideann an páiste teanga chruthaitheach,agus shamhlaitheach agus úsáideann sé iad agus téacsá chruthú aige. 
Pléann sé an fheidhm atá leis na gnéithe sin den teanga ina théacs féin. 
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste measúnú ar na straitéisí a úsáideann sé chun stór focal a aimsiú agus agus a shealbhú ionas go mbeidh sé in ann leas a bhaint astu chun téacsannaa chruthú. 
Aithníonn an páiste an teanga oibiachtúil agus suibiachtúil a úsáidtear i seánraí éagsúla agus déanann sé machnamh orthu nuair a bhíonn stór focal á roghnú aige dá théacs. 
Aithníonn an páiste go léiríonn stór focal/teanga áirithe claontacht, steiréitíopa, agus fabhar agus smaoiníonn sé air sin agus téacsá chruthú aige.
Ábhair tacaíochta do mhúinteoiríWriting - Scríbhneoireacht
Relevant across all strands
Ábhartha trasna snáitheanna go léir

      Cuspóir, seánra agus guth
      
    
Céim 1Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 2Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 3Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 4Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Líníocht a dhéanamh agus scríobh agus tuiscint aige ar an gcuspóir agus ar an lucht éisteachta araon, le linn dóibh téacsanna a chruthú i réimse seánraí agus i dteangacha éagsúla nuair is cuí.
Iniúchadh a dhéanamh ar struchtúr téacs agus gnéithe teanga a bhaineann le réimse seánraí agus iad a úsáid go rathúil.
A nguth pearsanta a fhorbairt ina gcuid scríbhneoireachta chun a gcuid tuairimí, eolas agus taithí a chomhroinnt.
Téacs a chruthú ar chúiseanna údarachta ar leith, ag léiriú tuiscint níos doimhne ar  thionchar an lucht éisteachta/léite ar a gcuid scríbhneoireachta.
Anailís agus meastóireacht a dhéanamh ar struchtúr téacs agus gnéithe teanga a bhaineann le réimse seánraí.
A nguth pearsanta a léiriú agus tuilleadh forbartha a dhéanamh air trína gcuid tuairimí, eolais, agus taithí a roinnt i réimse seánraí ar mhaithe le cuspóirí agus lucht éisteachta/léite ar leith.
Tuiscint a léiriú ar an tslí a bhféadfaí canúintí agus blasanna éagsúla a úsáid agus téacs á chruthú.
Draw and write with a sense of purpose and audience while creating texts in a range of genres and other languages where appropriate.
Explore and use the typical text structure and language features associated with a variety of genres.
Develop an individual voice to share their thoughts, knowledge and experiences.

(LO6,  S1 + 2)
Create text for a wide variety of authentic purposes, demonstrating an increasing understanding of the influence of the audience on their work.
Use, analyse and evaluate the typical text structure and language features associated with a wide variety of genres across the curriculum.
Use a variety of writing techniques to further develop and demonstrate an individual voice in their writing, including awareness of dialect.

(LO6,  S3 + 4)
Purpose, genre and voice

	
			Draw and write with an understanding of both purpose and audience, while creating texts in a variety of genres and in various languages where appropriate.
Explore the text structure and language aspects associated with a variety of genres and use them successfully.
Develop a personal voice in their writing to share their opinions, knowledge and experiences.

		



	
			Create text for specific authorial purposes, showing a deeper understanding of the impact of the audience on their writing.
Analyse and evaluate text structure and language aspects associated with a variety of genres.
Demonstrate and further develop their personal voice through sharing their views, knowledge, and experience in a variety of genres for specific purposes and specific audiences.
Demonstrate an understanding of how different dialects and accents could be used when creating text.

		

 
Mionchéimeanna Dul chun CinnSleamhnán roimhe seoNext SleamhnánGníomh an pháiste...Cíorann an páiste eispéiris phearsanta agus rudaí a bhfuil suim acu féin iontu trí chomharthaí, trí shiombailí agus trí théacs.
Gníomh an pháiste...Comhroinneann an páiste smaointe, eolas agus taithí le daoine eile trína gcuid marcanna.
Gníomh an pháiste...Tosaíonn an páiste ag roinnt smaointe, eolais agus eispéireas ar mhaithe le cuspóir agus lucht éisteachta ar leith agus é/í ag úsáid marcanna, líníochtaí agus roinnt litreacha.
Gníomh an pháiste...Scríobhann agus tarraingíonn an páiste ar mhaithe le cuspóir agus lucht éisteachta ar leith, ag roinnt smaointe, eolais agus eispéireas ag an am céanna.
Gníomh an pháiste...Scríobhann an páiste ar mhaithe le réimse níos leithne cuspóirí agus lucht éisteachta ag roinnt smaointe, eolais agus eispéireas ag an am céanna.
Gníomh an pháiste...Tosaíonn an páiste ag scríobh i réimse seánraí trí úsáid a bhaint as bunstruchtúr atá cuí don seánra faoi leith, ag meaitseáil teanga le cuspóir, seánra agus lucht éisteachta.
Gníomh an pháiste...Scríobhann an páiste i réimse seánraí, ag cur sonraí ar fáil, ag léirmhíniú príomhphointí agus ag úsáid teanga oiriúnach agus a stíl féin á taiscéaladh acu.
Gníomh an pháiste...Scríobhann an páiste i réimse seánraí ag tabhairt mionsonraí agus ag déanamh tuilleadh forbartha ar charachtair agus ar smaointe trí úsáid a bhaint as teanga agus struchtúr cuí agus a stíl féin á taiscéaladh acu.
Gníomh an pháiste...Scríobhann an páiste i réimse seánraí agus é/í ag úsáid struchtúir go solúbhta chun an freastal is fearr a dhéanamh ar a chuspóir
Úsáideann sé/ sí teanga go cruthaitheach agus cuireann sé/sí a stíl féin trasna.
Gníomh an pháiste...Fiosraíonn agus pléann an páiste feiliúnacht an eolais a bhailíonn sé chun téacsa chruthú..
Aithníonn an páiste na gnéithe dá théacs atá sainiúil dá ghuth pearsanta féin agus déanann sé cur síos ar na gnéithe sin.
Roghnaíonn an páiste an réim teanga (canúintí agus blasanna san áireamh) is feiliúnaí dá théacs bunaithe ar a chuspóir agus ar a lucht éisteachta/léite
Pléann agus míníonn an páiste an tionchar a bhíonn ag cuspóirí ar leith ar na roghanna a dhéanann sé agus téacsá chruthú aige  
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste measúnú ar na foinsí a roghnaíonn sé dá théacs agus tugann údar leis an rogha sin.
 Déanann an páiste machnamh ar na gnéithe dá théacs atá sainiúil dá ghuth pearsanta féin.
Fiosraíonn an páiste tuairimí, peirspictíochtaí, agus cultúir éagsúla agus déanann machnamh orthu chun leas a bhaint astu chun téacsannaa chruthú.
Tugann an páiste údar leis na roghanna a rinne sé agus téacsá chruthú aige ar mhaithe le cuspóir agus lucht éisteachta/léite éagsúla..
Ábhair tacaíochta do mhúinteoiríWriting - Scríbhneoireacht
Relevant across all strands
Ábhartha trasna snáitheanna go léir

      Próiseas na scríbhneoireacha agus téacs a chruthú 
      
    
Céim 1Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 2Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 3Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 4Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
An próiseas scríbhneoireachta a úsáid chun téacs a scríobh i gcomhpháirt le daoine eile agus/nó go neamhspleách.
Scileanna agus straitéisí a bhaineann leis an scríbhneoireacht mar phróiseas a ainmniú agus a mheas agus iad a úsáid chun téacsanna a chruthú go neamhspleách agus/nó i bpáirt le daoine eile, i réimse seánraí agus i dteangacha éagsúla nuair is cuí, trasna an churaclaim ar mhaithe le cuspóirí agus luchtannaéisteachta/léite éagsúla.
Teanga chuí a úsáid chun leasuithe eagarthóireachta a mheas agus a phlé bunaithe ar théacsanna a cruthaíodh i réimse seánraí ar mhaithe le cuspóirí agus luchtanna éisteachta/léite éagsúla.
Use the writing process when creating texts collaboratively or independently.

(LO7,  S1 + 2)
Identify and evaluate skills and strategies associated with writing as a process and use them to create texts independently and/or collaboratively across a range of genres, in other languages where appropriate and across the curriculum for a variety of purposes and audiences.
Use appropriate language to evaluate and discuss revisions and edits to texts created in a range of genres for a variety of purposes and audiences. 

(LO7,  S3 + 4)
Writing process and creating text 

	
			Use the writing process to write text independently and/or in collaboration with others.

		

 

	
			Identify and assess skills and strategies that apply to writing as a process and use them to create texts independently and/or in collaboration with others, in a variety of genres and in various languages where appropriate, across the curriculum, for various purposes and audiences.
Use appropriate language to evaluate and discuss editorial amendments based on texts created in a variety of genres for various purposes and audiences.

		

 
Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí
                        
                        
                    
Próiseas Scríbhneoireachta
                            
                        
Mionchéimeanna Dul chun CinnSleamhnán roimhe seoNext SleamhnánGníomh an pháiste...-
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste taithí phearsanta agus rudaí a bhfuil spéis acu iontu mar spreagadh le haghaidh a dtéacsanna.
Gníomh an pháiste...Tosaíonn an páiste ag glacadh páirte i scríbhneoireacht chomhoibríoch agus an múinteoir mar scríobhaí acu.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste topaicí aitheanta mar spreagadh le haghaidh téacsannaagus é/í ag cumadh téacsannai gcomhpháirt leis an múinteoir.
Gníomh an pháiste...Pleanálann an páiste téacsanna ó bhéal go comhoibríoch, cuireann in ord agus scríobhann le páistí eile iad agus cumann téacsannale páistí eile; léann agus pléann a gcuid scríbhneoireachta.
Gníomh an pháiste...Pleanálann, cuireann in ord agus scríobhann an páiste téacsanna go neamhspleách;
léann agus labhraíonn faoina chuid scríbhneoireachta leis an múinteoir lena chinntiú go bhfuil ciall léi agus tosaíonn ag moladh athruithe simplí chun í a fheabhsú.
Gníomh an pháiste...Pleanálann an páiste téacsanna go neamhspleách agus bailíonn eolas chun téacsanna a chruthú a bhfuil tús, lár agus deireadh acu; 
léann agus pléann a gcuid scríbhneoireachta, ag aithint athruithe chun feabhas a chur uirthi.
Gníomh an pháiste...Baineann an páiste leas as réimse d’fhoinsí téacs agus tosaíonn ag úsáid eagraithe grafacha chun scríbhneoireacht a phleanáil; cumann, profálann agus cuireann in eagar chun aiseolas a chur san áireamh
Gníomh an pháiste...Baineann an páiste leas as réimse níos leithne foinsí téacs agus úsáideann eagraithe grafacha 
chun scríbhneoireacht neamhspleách a phleanáil; cumann, profálann agus cuireann in eagar leis féin chun téacsannaa fheabhsú.
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste machnamh ar an aiseolas a fhaigheann sé ó dhaoine eile agus roghnaíonn sé aiseolas feiliúnach chun a théacs a leasú
Baineann an páiste leas as uirlisí profála agus eagarthóireachta chun a théacs a leasú.
Déanann an páiste machnamh ar na straitéisí agus na scileanna a d’úsáid sé le linn phróiseas na scríbhneoireachta.
Gníomh an pháiste...Tugann an páiste údar leis na cinntí a ghlac sé agus aiseolas feiliúnach á roghnú aige chun a théacs a leasú.  
Tugann an páiste údar/cúiseanna leis na huirlisí profála agus eagarthóireachta a d’úsáid sé chun a théacs a leasú.
Míníonn an páiste na straitéisí agus na scileanna a d’úsáid sé le linn phróiseas na scríbhneoireachta agus tugann sé údar/cúiseanna leis na roghanna sin.
Ábhair tacaíochta do mhúinteoiríWriting - Scríbhneoireacht
Relevant across all strands
Ábhartha trasna snáitheanna go léir

      Freagairt agus intinn an údair
      
    
Céim 1Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 2Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 3Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 4Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Brí a gcuid téacsanna féin a chomhroinnt agus tuiscint a léiriú trí fhreagairt do théacs daoine eile.
A gcuid aidhmeanna/a n-intinn féin mar údair agus gnéithe seachtracha a mbíonn tionchar acu ar údair a fhiosrú agus machnamh a dhéanamh orthu. Tuairimí daoine eile ar a gcuid téacsanna a phlé agus a mheas.
Share the meaning of their own texts and demonstrate understanding through responding to the texts of others.
Elaborate on the meaning of their own writing and discuss the texts of others showing an emerging recognition of the author’s intent.

(LO8,  S1 + 2)
Examine and critically reflect on their own intent and influences as authors.
Discuss and evaluate others’ interpretation of their texts.

(LO8,  S3 + 4)
Response and author’s intent

	
			Share the meaning of their own texts and show understanding by responding to the texts of others.

		

 

	
			Explore their own aims/intentions as authors and external factors that influence authors, and reflect on them. Discuss and evaluate the views of others on their texts.

		


Mionchéimeanna Dul chun CinnSleamhnán roimhe seoNext SleamhnánGníomh an pháiste...Cuireann an páiste in iúl ar bhealach éigin cén chiall atá leis na marcanna a rinne siad.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste gothaí, fuaimeanna nó focail chun a thaispeáint go bhfuil brí phearsanta lena chuid marcanna agus chun freagairt do théacsanna daoine eile a thaispeántar nó a léitear dó.
Gníomh an pháiste...Labhraíonn an páiste faoina théacsannaféin agus tosaíonn ag freagairt do théacsanna daoine eile trí chaint, marcanna agus líníochtaí
Gníomh an pháiste...Labhraíonn an páiste faoi líníochtaí níos mionsonraithe, agus úsáideann iad, ina théacsanna féin agus tugann níos mó sonraí mar fhreagra ar théacsanna daoine eile.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste líníochtaí níos mionléirithe chun sonraí a roinnt agus aithníonn píosaí téacssimplí soiléire mar fhreagra ar cheisteanna sonracha.
Comhroinneann an páiste léirmhíniú pearsanta ar théacs duine eile
Gníomh an pháiste...Pléann an páiste a chuid oibre féin agus míníonn cén fáth ar roghnaigh sé/sí topaicí agus ábhar.
Pléann an páiste obair daoine eile agus cuireann i gcomhthéacs a chuid taithí féin í
Gníomh an pháiste...Comhroinneann an páiste a chuid oibre le daoine eile, ag tabhairt míniú níos fearr ar na sonraí.
Tugann an páiste freagra ar obair daoine eile, ag plé na bpríomhphointí go mion agus á cur i gcomhthéacs a n-eispéireas féin sa chás gur cuí.
Gníomh an pháiste...Pléann an páiste ó bhéal, míníonn agus déanann nasc le carachtair atá cruthaithe aige ina scéalta féin ar bhealach níos mionsonraithe.
Pléann an páiste carachtair agus príomhimeachtaí i scéalta daoine eile, tuarann príomhghníomhartha agus baineann tátal maidir lena spreagann carachtair chun príomhghníomhartha a dhéanamh
Gníomh an pháiste...Comhroinneann an páiste na cúiseanna a bhí acu chun focail/ frásaí faoi leith a úsáid chun críche éifeachta/giúmair/ tionchair.
Déanann an páiste léirmhíniú ar na príomhtheachtaireachtaí atá á gcur in iúl in obair daoine eile agus baineann tátal faoi na cúiseanna a bhí ag an údar lena n-aghaidh sin.
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste comparáid idir an aidhm a bhí aige féin mar údar agus an bhrí a bhaineann lucht éisteachta/léite as a théacs.
Aithníonn an páiste an tionchar a bhíonn ag cultúr agus féiniúlacht an údair ar na teachtaireachtaí a bhíonn ina théacs.
Úsáideann an páiste modhanna agus stíleanna chun teachtaireacht agus aidhm/intinn an údair a léiriú.
Gníomh an pháiste...Déanann an páiste measúnú ar an tionchar a bhíonn ag a fhéiniúlacht agus a chultúr (nó cultúir eile sa phobal agus taobh amuigh den phobal) ar na téacsannaa chruthaíonn sé
Déanann an páiste measúnú ar an ngaol a bhíonn idir réim teanga agus aidhm an údair.
Ábhair tacaíochta do mhúinteoiríWriting - Scríbhneoireacht
Relevant across all strands
Ábhartha trasna snáitheanna go léir

      Peannaireacht agus cur i láthair
      
    
Céim 1Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 2Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 3Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Céim 4Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
Ceannlitreacha agus litreacha beaga a scríobh mar aonad reatha leo féin.
Téacsanna a chur i láthair i réimse formáidí.
  Scríobh agus úsáid á baint as stíl scríbhneoireachta.
Téacsanna a chur i láthair i réimse formáidí.
 Scríobh go hinléite agus go líofa agus úsáid á baint  as stíl scríbhneoireachta atá  rognaithe.
Téacsanna a chur i láthair i réimse formáidí.
Stíl agus leagan amach ábhartha a roghnú, a chosaint, agus a mholadh chun téacsanna a chruthú agus a chur i láthair i réimse formáidí.
Write upper and lower case letters as separate, flowing letters and present texts in a range of formats.

(LO9,  S1)
Write legibly and fluently in a chosen script and present texts in a range of formats.

(LO9,  S2)
Write legibly and fluently in a chosen script using a personal style and present texts in a range of formats.

(LO9,  S3)
Select, justify, and recommend appropriate writing and presentation styles to create and present texts in a range of formats.

(LO9,  S4)
Handwriting and presentation

	
			Write capital letters and small letters as a continuous unit on their own.
Present texts in a variety of formats.

		

 

	
			Develop a writing style.
Present texts in a variety of formats.

		

 

	
			Write legibly and fluently in a chosen style.
Present texts in a variety of formats.

		

 

	
			Select, justify and recommend a suitable style and layout in which to create and present texts in a variety of formats.

		

 
Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí
                        
                        
                    
Próiseas Scríbhneoireachta
                            
                        

                        
                        
                    
 Próiseas Scríbhneoireacht
                            
                        
Mionchéimeanna Dul chun CinnSleamhnán roimhe seoNext SleamhnánGníomh an pháiste...Cíorann an páiste uirlisí déanta marcanna agus dromchlaí.
Gníomh an pháiste...Fiosraíonn an páiste uirlisí chun marcanna a dhéanamh.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste roinnt smachta ar mhatáin chun foirmeacha atá ar nós litreacha a dhéanamh.
Gníomh an pháiste...Úsáideann an páiste smacht maith ar mhatáin. 
Scríobhann an páiste roinnt litreacha sa chás uachtair agus sa chás íochtair.
Gníomh an pháiste...Scríobhann an páiste roinnt litreacha sa chás uachtair agus sa chás íochtair go hinléite agus mar litreacha scartha.
Gníomh an pháiste...Scríobhann an páiste an chuid is mó de na litreacha sa chás uachtair agus sa chás íochtair mar litreacha scartha.
Gníomh an pháiste...Scríobhann an páiste go hinléite agus go líofa agus é/í ag úsáid litreacha scartha.
Léiríonn an páiste téacsi réimse formáidí.
Gníomh an pháiste...Scríobhann an páiste go hinléite le script roghnaithe.
Léiríonn an páiste téacs ar mhaithe le cuspóirí agus le lucht éisteachta/léite éagsúla.
Gníomh an pháiste...Scríobhann an páiste go hinléite agus go líofa le script roghnaithe.
Léiríonn an páiste téacs ar bhealach cruthaitheach agus tarraingteach ar mhaithe le cuspóirí agus lucht éisteachta/léite éagsúla.
Gníomh an pháiste...Fiosraíonn agus pléann an páiste straitéisí agus stíleanna éagsúla chun téacsa chur i láthair i réimse formáidí.
Gníomh an pháiste...Pléann an páiste aibítrí agus scripteanna i dteangacha éagsúla (scripteanna na Gaeilge ina measc) agus bíonn spraoi aige/aici leo.
Ábhair tacaíochta do mhúinteoiríWriting - Scríbhneoireacht
Relevant across all strands
Ábhartha trasna snáitheanna go léir
Scríbhneoireacht

Rannpháirtíocht

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí

Próiseas Scríbhneoireacht

Mionchéimeanna Dul chun Cinn

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Ábhair tacaíochta do mhúinteoirí

Inspreagadh agus rogha

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí

Próiseas Scríbhneoireachta

Mionchéimeanna Dul chun Cinn

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Ábhair tacaíochta do mhúinteoirí

Struchtúr abairte agus gnásanna cló

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí

Próiseas Scríbhneoireacht

Mionchéimeanna Dul chun Cinn

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Gníomh an pháiste...

Ábhair tacaíochta do mhúinteoirí

Litriú agus staidéar ar fhocail

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha
Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 1 agus Rang 2
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 3 agus Rang 4
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Rang 5 agus Rang 6
Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann
