Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe < Ar ais go dtí Teanga ó Bhéal Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe Requests and questions Céim 1 Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Céim 2 Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 3 Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 4 Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Riachtanais, tuairimí agus roghanna pearsanta a chur in iúl agus iarratais a dhéanamh go muiníneach. Express personal needs, opinions and preferences, and make requests with confidence. Ask and answer a variety of open and closed questions to seek help, get information, develop understanding, clarify and extend thinking. (LO7, S1) Express personal needs, opinions and preferences and make requests with confidence. Riachtanais, tuairimí agus roghanna pearsanta a chur in iúl agus a ndearcadh a mhíniú agus a chosaint. Express personal needs, opinions and preferences, explaining and justifying their perspective. (LO7, S3) Express personal needs, opinions and preferences and explain and explain and defend their view. Ceisteanna a chur agus freagraí a thabhairt i nGaeilge agus i mBéarla de réir mar is gá, chun cabhair a lorg, teacht ar eolas agus ar thuiscint, agus chun smaointeoireacht a shoiléiriú agus a leathnú. (LO7, S) Ask questions and give answers in Irish and English as required, to seek help, get information, develop understanding, and to clarify and extend thinking. Ceisteanna oscailte Ceisteanna oscailte Ceisteanna d’ord níos airde is ea ceisteanna oscailte a éilíonn ar an bhfreagróir smaoineamh fúthu agus machnamh a dhéanamh orthu. Ní féidir freagra ‘is ea’ nó ‘ní hea’ a thabhairt ar na ceisteanna seo, is é a theastaíonn freagra níos forbartha a chuireann eolas agus/nó braistintí an fhreagróra san áireamh. agus dúnta a chur agus a fhreagairt, chun cabhair a lorg, cabhrú le heolas agus tuiscint a fháil, agus chun smaointeoireacht a shoiléiriú agus a leathnú. (LO7, S) Ask and answer open and closed questions, to seek help, to help get information and develop understanding, and to clarify and extend thinking. Réimse ceisteanna a chur agus a fhreagairt – idir oscailte, dhúnta, reitriciúil, agus treoircheisteanna – ar réimse cúiseanna, ar nós téacsanna a fhiosrú agus a phlé; smaointeoireacht a shoiléiriú agus a leathnú; tuairimí agus dearcthaí a chur i gcomparáid; agallamh a chur, bheith ag tuairimíocht, ag argóint agus ag áitiú. Ask and answer a variety of questions – open, closed, leading, rhetorical – for a range of purposes, such as exploring and discussing texts; clarifying and extending thinking; comparing views and opinions; interviewing, speculating, arguing and persuading. (LO7, S3) Ask and answer a variety of questions – open, closed, rhetorical and leading questions – for various reasons, such as exploring and discussing texts; clarifying and extending thinking; comparing opinions and perspectives; interviewing, speculating, arguing and persuading. A roghnú cén bealach agus cén uair le réimse ceisteanna a chur agus a fhreagairt – idir oscailte, dhúnta, reitriciúil, agus treoircheisteanna – agus cúis shoiléir leo. Select how and when it is appropriate to ask and answer a wide range of question types; open, closed, leading and rhetorical, for an increasing range of complex purposes. (LO7, S4) Choose how and when to ask and answer a variety of questions – open, closed, rhetorical and leading questions – with clear reasoning. Mionchéimeanna Dul chun Cinn Gníomh an pháiste... Cuireann an páiste in iúl céard is maith agus nach maith leo, céard atá sé/sí a iarraidh agus céard iad a gcuid riachtanas. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste urlabhra, fuaimeanna agus/nó gothaí chun tosaíochtaí a léiriú, roghanna a dhéanamh agus iarratais a dhéanamh. Taispeánann an páiste go soiléir na rudaí atá uaidh agus diúltaíonn do na rudaí nach bhfuil uaidh. Freagraíonn an páiste gnáthcheist go briathartha agus/nó go neamhbhriathartha. Gníomh an pháiste... Déanann an páiste roghanna agus iarratais shimplí agus cuireann ceisteanna simplí. Iarrann an páiste rudaí agus imeachtaí go briathartha agus déanann soiléir roghanna dá chuid féin, ag iarraidh go ndéanfaí rud arís, go n-athrófaí rudaí nó go n-athrófaí imeachtaí. Gníomh an pháiste... Le tacaíocht, téann an páiste i gcomhairle le duine fásta anaithnid chun eolas a thabhairt nó a lorg nó chun eachtra a thabhairt chun cuimhne. Cuireann agus freagraíonn an páiste gnáthcheisteanna. Gníomh an pháiste... Cuireann an páiste ceisteanna chun smaointe nó gníomhartha daoine eile a shoiléiriú, agus chun eolas nua agus cabhair a fháil. Úsáideann an páiste abairtí iomlána chun riachtanais phearsanta a chur in iúl agus cuireann agus freagraíonn ceisteanna tuairimeacha agus baineann tátail astu dá bharr. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste teanga go muiníneach chun tagairt dá gcuid smaointe féin agus do smaointe duine eile. Úsáideann an páiste ceisteanna oscailte Ceisteanna oscailte Ceisteanna d’ord níos airde is ea ceisteanna oscailte a éilíonn ar an bhfreagróir smaoineamh fúthu agus machnamh a dhéanamh orthu. Ní féidir freagra ‘is ea’ nó ‘ní hea’ a thabhairt ar na ceisteanna seo, is é a theastaíonn freagra níos forbartha a chuireann eolas agus/nó braistintí an fhreagróra san áireamh. agus dúnta agus luann cúiseanna le hiarratais phearsanta. Gníomh an pháiste... Cuireann agus freagraíonn an páiste ceisteanna faoina nuacht féin agus eolas atá acu agus tugann míniú níos fearr ar na cúiseanna atá le hiarratais phearsanta. Gníomh an pháiste... Míníonn an páiste a chuid freagraí. Gníomh an pháiste... Ceistíonn an páiste eolas nua a chuirtear i láthair agus cosnaíonn a seasamh agus déanann cás ar son riachtanas nó achainí phearsanta. Gníomh an pháiste... Déanann an páiste anailís ar riachtanais, tuairimí agus roghanna pearsanta agus cuireann in iúl go soiléir iad. San am céanna, tá sé/sí sásta éisteacht le dearcthaí eile, dearcthaí atá ag cultúir eile san áireamh. Scrúdaíonn agus pléann an páiste cineálacha éagsúla ceisteanna; aithníonn go gcuirtear ceisteanna ar réimse slite agus cuireann a gceistiú féin in oiriúint dá gcúis féin. Gníomh an pháiste... Déanann an páiste machnamh ar a riachtanais, tuairimí agus roghanna agus réamhchlaonta pearsanta ag measúnú agus ag coigeartú a ndearcaidh más gá. Déanann an páiste anailís agus léirmhíniú ar a cheisteanna féin agus ar cheisteanna daoine eile, chun bonn eolais a chur faoi thuilleadh ceisteanna agus freagairtí. Múnlaíonn an páiste ceisteanna go héifeachtach agus cuireann iad ag an am cuí, chun cúis shoiléar a bhaint amach. Ábhair tacaíochta do mhúinteoirí Oral Language - Teanga ó Bhéal Example of student work Oral Language - Teanga ó Bhéal Relevant across all strands Example of student work Relevant across all strands Ábhartha trasna snáitheanna go léir Example of student work Ábhartha trasna snáitheanna go léir Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí Cur chuige spraíúil agus Curaclam Teanga na B Example of student work Cur chuige cumarsáideach Example of student work