Stór focal < Ar ais go dtí Scríbhneoireacht Stór focal Vocabulary Céim 1 Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Céim 2 Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 3 Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 4 Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Úsáid a bhaint as stór focal níos leithne óna dtaithí phearsanta agus óna dtaithí ar phlé le téacs. Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach, le tacaíocht de réir mar is gá. Use a growing range of vocabulary from their personal experiences and engagement with text and use language playfully and creatively in their writing. (LO5, S1) Use a wider vocabulary from their personal experience and their experience of dealing with text. Make playful and creative use of language, with support as needed. Úsáid a bhaint as stór focal níos casta ó go leor foinsí agus gnéithe aeistéitiúla, cruthaitheacha agus samhlaíocha na teanga a fhiosrú ina gcuid scríbhneoireachta. Use a more sophisticated range of vocabulary from many sources and explore the aesthetic, creative and imaginative dimensions of language in their writing. (LO5, S2) Use increasingly complex vocabulary from many sources and explore the aesthetic, creative and imaginative aspects of the language in their writing. Teanga agus stór focal oiriúnach a fhiosrú agus a roghnú chun téacsanna a chruthú i réimse seánraíi dteangacha éagsúla nuair is cuí, ar mhaithe le cuspóirí agus luchtannaéisteachta/léite éagsúla. Údar/cúiseanna a thabhairt leis na roghanna sin. Examine, select and justify appropriate vocabulary to create text across a range of genres and other languages where appropriate for a variety of purposes and audiences. (LO5, S3) Explore and select appropriate language and vocabulary to create texts in a variety of different genres in different languages where appropriate, for various purposes and various audiences. Justify those choices. Teanga agus stór focal oiriúnach a fhiosrú agus a roghnú chun téacs níos casta a chruthú i réimse seánraí agus i dteangacha éagsúla nuair is cuí, ar mhaithe le cuspóirí agus luchtanna éisteachta/léite éagsúla. Údar/cúiseanna a thabhairt leis na roghanna sin. Measúnú a dhéanamh ar ghnéithe aeistéitiúla, cruthaitheacha, samhlaíocha agus fáthchiallacha na teanga a úsáideann siad ina gcuid scríbhneoireachta. Measúnú a dhéanamh ar an úsáid a bhaineann siad as stór focal ag brath ar chomhthéacsanna éagsúla. Examine, select and justify appropriate vocabulary to create text across a range of genres and other languages where appropriate for a variety of purposes and audiences. (LO5, S3) Explore and select appropriate language and vocabulary to create more complex texts in a variety of genres and in various languages where appropriate, for various purposes and various audiences. Justify those choices. Evaluate the aesthetic, creative, imaginative and figurative aspects of the language they use in their writing. Assess their use of context-dependent vocabulary. Mionchéimeanna Dul chun Cinn Gníomh an pháiste... Cíorann an páiste marcanna agus cruthanna, fiosraíonn iad agus baineann triail astu. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste marcanna agus cruthanna chun taithí phearsanta a roinnt. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste teanga óna thaithí phearsanta agus úsáideann í go spraíúil agus le samhlaíocht i dtéacsanna a chruthaíonn sé/sí agus an múinteoir ag feidhmiú mar scríobhaí. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste stór focal agus frásaí nua ó théacsanna a léann sé/sí agus úsáideann teanga go spraíúil agus le samhlaíocht i dtéacsanna a scríobhann sé/sí in éineacht leis an múinteoir. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste teanga óna thaithí phearsanta, ó théacsanna a léann sé/sí agus ón timpeallacht. Úsáideann an páiste teanga go spraíúil agus le samhlaíocht i dtéacsanna a chruthaíonn sé/sí go neamhspleách. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste teanga nach mbaineann lena thaithí phearsanta a bhailítear ó théacsanna eile a fiosraíodh agus úsáideann an teanga seo le samhlaíocht ina chuid téacsanna féin. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste teanga shainiúil ábhair chun smaoineamh a chur in iúl Baineann an páiste úsáid as réimse taithí agus téacsanna, agus tosaíonn ag úsáid teanga a chuireann níos mó sonraí in iúl. Gníomh an pháiste... Roghnaíonn an páiste stór focal chun brí nó mothúchán ar leith a chur in iúl trí úsáid a bhaint as teanga shamhlaitheach agus réimse taithí agus téacsanna. Gníomh an pháiste... Roghnaíonn an páiste stór focal ó raon foinsí agus baineann úsáid as chun smaointe a leathnú, tuilleadh sonraí a thabhairt agus chun éifeacht, giúmar nó íomhá a chruthú Tosaíonn an páiste ar theanga fháthchiallach a úsáid ionas go mbeidh tionchar faoi leith ag téacs ar léitheoir. Gníomh an pháiste... Pléann an páiste na straitéisí a úsáideann sé chun sealbhú a dhéanamh ar stór focal/teanga a bheidh sé in ann a úsáid chun téacs a chruthú. Déanann an páiste cur síos ar theanga chruthaitheach, mhothúchán, agus shamhlaitheach agus úsáideann sé iad agus téacs á chruthú aige. Pléann sé an fheidhm atá leis na gnéithe sin den teanga ina théacs féin. Gníomh an pháiste... Déanann an páiste measúnú ar na straitéisí a úsáideann sé chun stór focal a aimsiú agus agus a shealbhú ionas go mbeidh sé in ann leas a bhaint astu chun téacsanna a chruthú. Aithníonn an páiste an teanga oibiachtúil agus suibiachtúil a úsáidtear i seánra Seánra Cineál struchtúr d’abairtí ó bhéal nó d’abairtí scríofa iad seánraí a bhfuil gnásanna ag baint leo ar mhaithe le cuspóirí ar leith agus a bhfuil leagan amach áirithe orthu, mar aon le gnéithe teanga a bhaineann le sainréim teanga, m.sh. insint, faisnéiseach, argóint, leata agus ilseánra. Lena chur ar bhealach simplí, tagraíonn seánra do rogha foirmeacha scríbhneoireachta d’fhonn rudaí a athinsint, míniú a thabhairt, siamsaíocht a chur ar fáil, daoine a chur ar an eolas, orduithe a thabhairt, insint a dhéanamh, rudaí a chur ina luí ar dhaoine agus údar a thabhairt le tuairimí. í éagsúla agus déanann sé machnamh orthu nuair a bhíonn stór focal á roghnú aige dá théacs Aithníonn an páiste go léiríonn stór focal/teanga áirithe claontacht, steiréitíopa, agus fabhar agus smaoiníonn sé air sin agus téacs á chruthú aige. Ábhair tacaíochta do mhúinteoirí Writing - Scríbhneoireacht Example of student work Writing - Scríbhneoireacht Relevant across all strands Example of student work Relevant across all strands Ábhartha trasna snáitheanna go léir Example of student work Ábhartha trasna snáitheanna go léir Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí Próiseas Scríbhneoireacht Example of student work