Litriú agus staidéar ar fhocail < Back to Scríbhneoireacht Litriú agus staidéar ar fhocail Spelling and word study Céim 1 Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Céim 2 Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 3 Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 4 Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Úsáid a bhaint as roinnt litriú ceart agus tarraingt ar an eolas atá acu faoi phatrúin fuaime agus patrúin litreacha chun buille faoi thuairim a thabhairt faoi litriú ( litriú cumtha Litriú cumtha Is téarma é litriú cumtha nó neaslitriú a úsáidtear nuair a úsáideann páistí a gcumasc féin litreacha chun focail a dhéanamh agus iad ag ceapadh téacsanna. ). Use knowledge of letter-sound correspondences and common spelling patterns to accurately spell words. Spell a wide range of high frequency words accurately and begin to use reference materials to check and correct spelling. (LO4, S2) Use some correct spelling and draw on their knowledge of sound and letter patterns to try out approximate spelling (invented spelling). Litreacha ó aibítir na Gaeilge a aithint, a ainmniú, agus a fhuaimniú. Úsáid a bhaint as roinnt litrithe chirt, ag tarraingt ar an eolas atá acu faoi phatrúin fuaime agus patrúin litreacha. Tosú ar thuiscint a léiriú ar athruithe gramadaí agus iad a úsáid i bhfrásaí coiteanna ina gcuid scríbhneoireachta. Use knowledge of letter-sound correspondences and common spelling patterns to accurately spell words. Spell a wide range of high frequency words accurately and begin to use reference materials to check and correct spelling. (LO4, S2) Recognise, name and pronounce letters in the Irish alphabet. Use some correct spellings, drawing on their knowledge of sound patterns and letter patterns. Begin to show an understanding of grammatical changes and make use of them in common phrases in their writing. Réimse focail ardmhinicíochta Focail ardmhinicíochta Focail a fheictear go minic i dtéacsanna, m.sh. agus, an, na, tá, siad, le, is, sa, is maith, chun, agus mar sin de. a litriú go cruinn agus straitéisí litrithe Straitéisí litrithe Is féidir feidhm a bhaint as straitéisí litrithe foghraíochta agus as gnáthstraitéisí litrithe le haghaidh focail éagoiteanna agus téacsanna á gcruthú. Áirítear ar na straitéisí sin: feidhm a bhaint as eolas ar chomhfhreagairtí idir graiféimí agus fóinéimí, feidhm a bhaint as siollú, feidhm a bhaint as amharc-chuimhne, feidhm a bhaint as slabhraí agus patrúin litrithe choitianta. a úsáid chun focail neamhaitheanta a litriú. Ábhair thagartha a úsáid go neamhspleách chun litrithe a cheartú agus a sheiceáil. A aithint go n-athraíonn focail Ghaeilge uaireanta de réir chomhthéacs na gramadaí (séimhiú, úrú, uimhir iolra, tuiseal ginideach). Cosúlachtaí agus difríochtaí idir focail agus patrúin litreacha i dteangacha (Gaeilge, Béarla agus teangacha eile) agus i seánraí éagsúla a aithint. Analyse how letter-sound correspondences, common spelling patterns and meaningful word parts and roots impact on spelling, using this knowledge to correctly spell words in their writing. Use appropriate reference materials to independently check and correct spelling. (LO4, S3) Spell accurately a variety of high-frequency words and use spelling strategies to spell unfamiliar words. Make independent use of reference materials to check and correct spellings Recognise that Irish words sometimes change according to their grammatical context (lenition, eclipsis, plural, genitive case). Identify similarities and differences between words and letter patterns in various languages (Irish, English and other languages) and genres. Mionchéimeanna Dul chun Cinn Gníomh an pháiste... Cruthaíonn an páiste cruthanna agus iad ag déanamh marcanna. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste cruthanna agus é/í ag déanamh marcanna. Gníomh an pháiste... Aithníonn an páiste roinnt litreacha i bhfocail atá feicthe aige/aici cheana agus úsáideann iad sin agus siombailí eile chun téacs a léiriú. Tugann an páiste chun cuimhne gnéithe/difríochtaí a bhaineann le pictiúir agus/nó rudaí. Gníomh an pháiste... Ceanglaíonn an páiste an litir leis an bhfuaim i gcás roinnt focal sa chás uachtair agus úsáideann slabhraí randamacha litreacha agus tosaíonn ag léiriú tuiscint éiritheach ar fhuaimeanna na litreacha chun téacs a léiriú. Tuigeann an páiste an ceangal idir an focal scríofa agus an chaint. Tosaíonn an páiste ar chló a chóipeáil. Tréithe Breise – Gaeilge:Léiríonn an páiste níos mó eolais ar na bunfhuaimeanna. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste roinnt litreacha atá ceart ó thaobh na bhfuaimeanna de, patrúin choitianta litreacha agus focail aitheanta. Tosaíonn an páiste ar idirdhealú a dhéanamh idir fuaimeanna gutaí fada agus fuaimeanna gutaí gearra. Aithníonn an páiste difríochtaí agus cosúlachtaí idir litreacha éagsúla. Gníomh an pháiste... Fuaimníonn agus ainmníonn an páiste gach litir sa chás uachtair agus sa chás íochtair, úsáideann roinnt consan agus gutaí cearta i neaslitriú agus litríonn roinnt focal ardmhinicíocha agus aitheanta. Taispeánann an páiste go bhfuil feasacht acu ar fhuaimeanna a clúdaíodh, nuair a fhuaimníonn siad litreacha na bhfocal a bhíonn á litriú acu. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste déghraif agus teaglamaí litreacha agus réimse focal aitheanta, tarraingíonn ar amharc-chuimhne le haghaidh focal ardmhinicíochta agus tosaíonn ag úsáid foclóirí Tosaíonn an páiste ag tuiscint go litrítear roinnt focal ar bhealach atá éagsúil leis an gcaoi a bhfuaimnítear iad. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste straitéisí lena n-áirítear siollú, teaglamaí agus patrúin agus foclóirí chun réimse níos leithne focal a litriú agus déanann féincheartú níos minice. Tuigeann an páiste go litrítear roinnt focal ar bhealach atá éagsúil leis an gcaoi a bhfuaimnítear iad Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste straitéisí éagsúla go solúbtha chun focail neamhchoitianta agus dheacra a litriú. Gníomh an pháiste... Aithníonn an páiste cosúlachtaí agus difríochtaí idir focail i dteangacha éagsúla agus pléann sé na gnéithe sin le daoine eile. Pléann an páiste an fheidhm atá le caighdeán litrithe agus déanann sé measúnú ar an bhfeidhm sin. Fiosraíonn agus pléann an páiste an bunús na bhfocal i réimse ábhar Ainmníonn an páiste réimse straitéisí litrithe Straitéisí litrithe Is féidir feidhm a bhaint as straitéisí litrithe foghraíochta agus as gnáthstraitéisí litrithe le haghaidh focail éagoiteanna agus téacsanna á gcruthú. Áirítear ar na straitéisí sin: feidhm a bhaint as eolas ar chomhfhreagairtí idir graiféimí agus fóinéimí, feidhm a bhaint as siollú, feidhm a bhaint as amharc-chuimhne, feidhm a bhaint as slabhraí agus patrúin litrithe choitianta. , míníonn sé na straitéisí sin, agus cuireann sé i bhfeidhm iad chun téacsanna a chruthú. Gníomh an pháiste... Déanann an páiste machnamh ar na foinsí agus ar na straitéisí a d’úsáid sé chun focail a litriú agus déanann sé measúnú ar na foinsí agus na straitéisí sin. Fiosraíonn an páiste an chaoi ar cuireadh caighdeán oifigiúil na Gaeilge le chéile agus pléann sé an aidhm atá le Caighdeán Oifigiúil na Gaeilge. Aithníonn an páiste difríochtaí idir leaganacha caighdeánacha agus leaganacha malartacha agus téacs á chruthú acu. Ábhair tacaíochta do mhúinteoirí Writing - Scríbhneoireacht Example of student work Writing - Scríbhneoireacht Relevant across all strands Example of student work Relevant across all strands Ábhartha trasna snáitheanna go léir Example of student work Ábhartha trasna snáitheanna go léir Samplaí d'fhoghlaim teanga leanaí Próiseas Scríbhneoireacht Example of student work