Stór focal < Ar ais go dtí Léitheoireacht Stór focal Vocabulary Céim 1 Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Céim 2 Rang 1 agus Rang 2 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 3 Rang 3 agus Rang 4 Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann Céim 4 Rang 5 agus Rang 6 Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann Stór focal cuí a shealbhú chun tacú le tuiscint ar théacs, go neamhspleách nó i bpáirt. Labhairt faoi stór focal nua léitheoireachta agus é a úsáid de réir mar a thagann sé chun cinn trí tharraingt ar chomhthéacs, focail le brí ionann agus focail leis an bhfuaim chéanna ach le brí dhifriúil chun cabhrú leis an tuiscint. Acquire appropriate vocabulary to support the comprehension of text shared by the teacher or read independently. Talk about and use new vocabulary as it arises, drawing on context and identifying words with similar meaning and words with similar sounds but different meaning. (LO6, S1) Acquire an appropriate vocabulary to support understanding of text, either independently or collaboratively. Discuss and use a new reading vocabulary as it is acquired by drawing on context, words of similar meaning and words which sound similar but have a different meaning, in order to aid understanding. Stór focal cuí a shealbhú chun tacú le tuiscint ar théacs go neamhspleách. Réimse de straitéisí stór focal a úsáid chomh maith le heolas ar chomhchiallaigh agus frithchiallaigh Frithchiallaigh Frithchiallach is ea focal atá contrártha le focal eile, m.sh. maith agus olc. chun brí focal agus frásaí nua a shoiléiriú agus a phlé de réir mar a thagann siad chun cinn. Acquire appropriate vocabulary to support the independent comprehension of text. Draw on a developing knowledge of word structure and word parts, including some prefixes and suffixes, to clarify and discuss the meaning of words. (LO6, S2) Working independently, acquire an appropriate vocabulary to support understanding of text. Use a variety of vocabulary strategies as well as knowledge of synonyms and antonyms to clarify and discuss the meaning of new words and phrases as they arise. Réimse leathan de straitéisí stór focal agus eolas ar chomhchiallaigh, frithchiallaigh Frithchiallaigh Frithchiallach is ea focal atá contrártha le focal eile, m.sh. maith agus olc. , comhainmneacha Comhainmneacha Focail a fhoghraítear mar a chéile ach nach ionann a mbrí, m.sh. cóir agus comhair, suí agus saoi, téigh agus téigh. , táthmhíreanna Táthmhíreanna Moirféimí is ea táthmhíreanna a cheanglaítear de fhréamhfhocal chun focal nua a dhéanamh m.sh. tóg+álaí, mí+shona nó chun foirm eile d’fhocal a dhéanamh m.sh. múinteoir+í, rith+ dh. agus fréamhfhocail Fréamhfhocail Focal gan aon táthmhír ná aon infhilleadh gramadaí is ea an fréamhfhocal m.sh. bus, déan, brón, tóg, fear. Féadtar go leor focal eile a chruthú ach focail fréimhe nó bunfhocail a úsáid: focail infhillte: fréamh + infhilleadh gramadaí m.sh. busanna, déanamh. focail dhíorthaithe: fréamh + táthmhír m.sh. brónach, tógálaí comhfhocail m.sh. saorfhear. a úsáid go solúbtha agus go muiníneach chun focail/frásaí nua i dtéacsanna a phlé agus chun brí a bhaint astu. Acquire deep and broad vocabulary knowledge to facilitate independent comprehension of texts, to include subject-specific texts. Draw on an increasing knowledge of word structure and word parts, including prefixes, suffixes and root words, to independently uncover the meaning of words encountered in texts. Use knowledge of synonyms, antonyms, homonyms, homographs and homophones to clarify and discuss the meaning of new and known vocabulary. Use appropriate reference materials to independently uncover the meaning of unknown words. (LO6, S3) Make flexible and confident use of a wide range of vocabulary strategies and knowledge of synonyms, antonyms, homonyms, affixes and root words to discuss and interpret new words/phrases in texts. Mionchéimeanna Dul chun Cinn Gníomh an pháiste... Éisteann an páiste le focail agus frásaí nua a seasann téacs dóibh, múnlaithe ag duine eile. Gníomh an pháiste... Éisteann an páiste leis an múinteoir ag fuaimniú focal agus frásaí nua a bhíonn ag teastáil chun téacsanna a léitear dó a thuiscint, agus déanann spraoi le roinnt acu sa léitheoireacht éiritheach agus é/í á rá arís is arís eile. Gníomh an pháiste... Sealbhaíonn an páiste stór focal nua agus é/í ag éisteacht le réimse téacsanna a léitear os ard agus déanann focail agus frásaí nua a athrá sa léitheoireacht éiritheach. Gníomh an pháiste... Sealbhaíonn an páiste stór focal nua agus é/í ag éisteacht leis an múinteoir ag fuaimniú focail agus frásaí nua agus léiríonn roinnt tuisceana de réir a chéile. Gníomh an pháiste... Sealbhaíonn an páiste focail agus frásaí nua ó réimse téacsanna teagaisc agus neamhspleácha agus ón múinteoir agus labhraíonn ar an mbrí atá leo. Úsáideann an páiste roinnt focal nua mar fhreagairt ar théacsanna. Sealbhaíonn an páiste focail/frásaí nua ó bheith ag éisteacht leis an teanga á labhairt i gcomhthéacsanna difriúla agus ag cainteoirí eile Gaeilge seachas an múinteoir. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste réimse straitéisí chun focail nua i dtéacsanna a thuiscint agus a phlé agus tuigeann gur féidir an smaoineamh céanna a chur in iúl le frásaí difriúla. Gníomh an pháiste... Aithníonn agus úsáideann an páiste focail agus frásaí nua mar is cuí i gcomhthéacsanna éagsúla agus tosaíonn ar fhoclóirí a úsáid chun teacht ar bhrí focal. Aithníonn an páiste roinnt comhchiallach, contrárthachtaí, réimíreanna, iarmhíreanna agus fréamhfhocal. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste foclóirí agus foinsí tagartha eile chun chun teacht ar bhrí focal. Baineann an páiste úsáid mhuiníneach as raon straitéisí chun focail nua a thuiscint, lena n-áirítear eolas ar chomhchiallaigh, contrárthachtaí agus fréamhfhocail Fréamhfhocail Focal gan aon táthmhír ná aon infhilleadh gramadaí is ea an fréamhfhocal m.sh. bus, déan, brón, tóg, fear. Féadtar go leor focal eile a chruthú ach focail fréimhe nó bunfhocail a úsáid: focail infhillte: fréamh + infhilleadh gramadaí m.sh. busanna, déanamh. focail dhíorthaithe: fréamh + táthmhír m.sh. brónach, tógálaí comhfhocail m.sh. saorfhear. . Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste teasárais agus foinsí eile tagartha chun brí focal a aimsiú agus a úsáid trasna an churaclaim. Gníomh an pháiste... Aithníonn an páiste comhchiallaigh Comhchiallaigh Comhchiallach is ea focal a bhfuil an chiall chéanna aige le focal eile, nó ciall atá cosúil leis, m.sh. áthasach, sona, sásta. , comhainmneacha Comhainmneacha Focail a fhoghraítear mar a chéile ach nach ionann a mbrí, m.sh. cóir agus comhair, suí agus saoi, téigh agus téigh. , contrárthachtaí, réimíreanna, iarmhíreanna, agus fréamhfhocail Fréamhfhocail Focal gan aon táthmhír ná aon infhilleadh gramadaí is ea an fréamhfhocal m.sh. bus, déan, brón, tóg, fear. Féadtar go leor focal eile a chruthú ach focail fréimhe nó bunfhocail a úsáid: focail infhillte: fréamh + infhilleadh gramadaí m.sh. busanna, déanamh. focail dhíorthaithe: fréamh + táthmhír m.sh. brónach, tógálaí comhfhocail m.sh. saorfhear. i dtéacsanna agus déanann sé cur síos orthu. Gníomh an pháiste... Úsáideann an páiste straitéisí éagsúla chun brí a bhaint as focail i dtéacsanna. Ábhair tacaíochta do mhúinteoirí Reading - Léitheoireacht Example of student work Reading - Léitheoireacht Relevant across all strands Example of student work Relevant across all strands Ábhartha trasna snáitheanna go léir Example of student work Ábhartha trasna snáitheanna go léir